Όσο αναγκαία για τη χώρα είναι η προοδευτική διακυβέρνησή της, τόσο η συζήτηση που άρχισε να διεξάγεται κινείται σε θολούς ορίζοντες, καθώς είναι προσανατολισμένη αποκλειστικά στην αναζήτηση των πολιτικών δυνάμεων που μπορούν να την αναλάβουν.
Το ερώτημα που πρέπει να τεθεί και να απαντηθεί είναι: «Τι συνιστά προοδευτική διακυβέρνηση, ποιοι στόχοι και πολιτικές τη συγκροτούν»; Ακολουθούν όλα τα άλλα.
Η προοδευτική διακυβέρνηση έχει τις ρίζες της στις ιδέες του πολιτικού φιλελευθερισμού, σχετικές με την προάσπιση, τη διεύρυνση και την εμβάθυνση της Δημοκρατίας και στις κοινωνικές θεωρίες του σοσιαλισμού, δηλαδή στις αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης και της ισότητας.
Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, της ανέλεγκτης λειτουργίας των χρηματιστικών αγορών και του αχαλίνωτου κέρδους, προοδευτική διακυβέρνηση σημαίνει έλεγχος στη λειτουργία των αγορών, ώστε να αναδιανέμεται από το κράτος δίκαια ο παραγόμενος πλούτος. Σημαίνει «διόρθωση» των αγορών στις ανάγκες της κοινωνίας και της Δημοκρατίας, κατ’ αντιστροφή προς αυτό που επέβαλε η δυναστική κυριαρχία των νεοφιλελεύθερων ιδεών.
Προοδευτική διακυβέρνηση σημαίνει παροχή ίσων ευκαιριών στους πολίτες και στήριξη των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων. Σημαίνει άσκηση πολιτικών, όπως η προοδευτική φορολογία του πλούτου ή όπως η επιβολή φόρου στις κεφαλαιακές εκροές.
Η προοδευτική διακυβέρνηση ανάγει σε ύψιστη προτεραιότητα την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Ανάγει σε θεσμική προτεραιότητα την εκ βάθρων αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος, ώστε οι άνθρωποι να ζουν και να δρουν ως πολίτες και όχι ως ιδιώτες-καταναλωτές.
Μετά από δύο παγκόσμιες κρίσεις την τελευταία δεκαπενταετία, την χρηματοπιστωτική και την επιδημιολογική, που δοκίμασαν τα όρια των «αυτορυθμιζόμενων αγορών» και αντιμετωπίστηκαν μόνον χάρις στις δημόσιες πολιτικές των κρατών και των εθνικών κυβερνήσεών τους, προοδευτική διακυβέρνηση σημαίνει επαναθεμελίωση του αποτελεσματικού και δίκαιου κράτους. Και τέτοιο δεν υπάρχει χωρίς ισχυρό κράτος πρόνοιας.
Η προοδευτική διακυβέρνηση έχει θεμελιώδη στόχο την αναμόρφωση της αποστεωμένης «Μεταδημοκρατίας» σε μια σφύζουσα από τη συμμετοχή των ενεργών πολιτών Δημοκρατία, τα κέντρα λήψης των αποφάσεων της οποίας επηρεάζονται από την κοινωνία των πολιτών και όχι από ολιγαρχικά συμφέροντα.
Η προοδευτική διακυβέρνηση προϋποθέτει ιδεολογική και προγραμματική ευκρίνεια, υψηλή αίσθηση του καθήκοντος αληθείας, συνέπεια στην ηθική της ευθύνης, μακριά από την αρνητική νεοελληνική παράδοση της μικροκομματικής αντιδικίας, των πελατειακών σχέσεων, της κραυγαλέας δημαγωγίας και του ανεύθυνου λαϊκισμού.
Σε αυτήν τη δέσμη ιδεολογικών και προγραμματικών αρχών καλούνται να αποδείξουν την ετοιμότητά τους οι επίδοξοι πολιτικοί φορείς της προοδευτικής διακυβέρνησης, ενόσω αντιτίθενται στη Δεξιά.
Κανείς εκ προοιμίου δεν φέρει το προνόμιο του προοδευτικού, στην τωρινή περίπλοκη εποχή. Όλα είναι προς απόδειξη μέσα στο χρόνο, σε ώρες διακινδύνευσης, στα όρια ενός κόσμου που κινείται προς ένα νέο και άγνωστο, ακόμη, κοινωνικό, οικονομικό και πολιτισμικό τοπίο.
Η ιστορία κάθε πολιτικού κόμματος είναι ένας δείκτης. Αλλά, δεν αρκεί. Η ανάδειξη ενός και μόνον πολιτικού φορέα ή μιας συμμαχίας πολιτικών δυνάμεων, ως εκφραστή των ιδεών της προοδευτικής διακυβέρνησης, είναι μια υπόθεση που θα κριθεί στο εργαστήριο των καθημερινών προκλήσεων, στην αναζήτηση της εμπιστοσύνης, που δεν ευνοεί η πρόσφατη ιστορία της δημοσιονομικής μας κρίσης. Θα κριθεί από την ικανότητά μας στην κατανόηση της «μυστικής βοής των πλησιαζόντων γεγονότων».