Xαίρεστε ή λυπάστε που απέχετε τη δεδομένη χρονική σκηνή από την πολιτική, τουλάχιστον από το προσκήνιο αυτής;
Βρίσκομαι εκτός της ενεργού πολιτικής από τον Φεβρουάριο του 2012, όταν το κόμμα μου με διέγραψε, επειδή αρνήθηκα να ψηφίσω το δεύτερο μνημόνιο. Δεν έχω μετανιώσει, γιατί έπραξα κατά συνείδηση και θλίβομαι, καθώς βλέπω τώρα, αντιμνημονιακούς επαναστάτες της δεκάρας να εξευτελίζονται ψηφίζοντας το τρίτο και χειρότερο μνημόνιο Τσίπρα, μνημόνιο στο οποίο μας οδήγησαν έξι καταστροφικοί μήνες της «πρώτη φορά» Αριστεράς. Θλίβομαι για τις ακραίες καταστάσεις που ζει η πατρίδα μου, την ίδια ώρα που αισθάνομαι ότι δεν ανήκω στην τρέχουσα πολιτική εποχή, κατά την οποία ο δημόσιος λόγος εξέπεσε στα τάρταρα, η ποιότητα και η αισθητική της πολιτικής καταβαραθρώθηκαν, ενώ ο παραλογισμός και η άγνοια οδηγούν ένα απεγνωσμένο κοινωνικό σώμα.
Ο Γιώργος Παπανδρέου σας είχε διαγράψει επειδή είχατε καταψηφίσει Μνημόνιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ το κατεξοχήν αντιμνημονιακό κόμμα πρόσφατα έφερε ένα τρίτο μνημόνιο. Τελικά μήπως τα μνημόνια για την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη είναι μονόδρομος;
Όταν δανείζεσαι, οφείλεις να δεχθείς και όρους που θέτουν οι δανειστές για να αποπληρωθούν τα δάνειά τους. Αυτά είναι τα μνημόνια. Ωστόσο, όλα όσα έγιναν τα πέντε χρόνια της κρίσης δεν ήταν τα μόνα που μπορούσαν να γίνουν, δεν ήταν ένας και μοναδικός ο δρόμος που μπορούσαμε να ακολουθήσουμε. Αν από την αρχή της κρίσης, αντί της ακραίας δημαγωγίας του συνόλου της αντιπολίτευσης, διαμορφωνόταν ένα πλαίσιο συνεργασίας και εθνικής συνεννόησης μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, η αντιμετώπιση των προβλημάτων θα ήταν πιο εύκολη και αποτελεσματική. Αν στο πλαίσιο της εθνικής συνεννόησης σχεδιάζαμε και εφαρμόζαμε δικό μας σχέδιο για την παραγωγική αναδιάρθρωση της οικονομίας και τη ριζοσπαστική αλλαγή του κράτους, της Δικαιοσύνης και της παιδείας, τότε πιθανότατα δεν θα χρειαζόμασταν το δεύτερο και το τρίτο μνημόνιο. Τα παραδείγματα της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας είναι διαφωτιστικά.
Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας στην τελευταία διαπραγμάτευση ήταν σκληροί. Ήταν τόσο σκληροί και επί των ημερών της δικής σας κυβέρνησης;
Οι δανειστές από την αρχή ήταν σκληροί και άτεγκτοι. Θα έλεγα και αμετανόητοι, γιατί δεν διόρθωναν το «γιατροσόφι» τους, παρότι αρκετοί από αυτούς δημόσια ομολογούσαν τα λάθη τους. Ωστόσο, τα πράγματα επιβαρύνθηκαν μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου, με δική μας ευθύνη και εξαιτίας των ιδεοληπτικών, αφελών και αστόχαστων χειρισμών της νέας κυβέρνησης. Θυμίζω ότι η κυβέρνηση Τσίπρα ξεκίνησε δηλώνοντας ότι ο ελληνικός λαός με την ψήφο του κατήργησε μονομερώς το δεύτερο πρόγραμμα, ότι δεν επιθυμούσε να εισπράξει τα τελευταία 7,5 δις ευρώ του δεύτερου δανείου, γιατί έτσι θα αποδεχόταν το μνημόνιο, ότι δεν αναγνώριζε την τρόικα και δεν αποδεχόταν την πέμπτη αξιολόγηση. Τελικά, ζήτησε παράταση του δεύτερου προγράμματος μέχρι 30-6-2015, παρότι δεν το αποδεχόταν, δεν κατάφερε να τελειώσει τις διαπραγματεύσεις, αφήνοντας τη χώρα ακάλυπτη μετά τις 30-6-2015, έχασε τα 7,5 δις ευρώ της τελευταίας δόσης και τα 11 δις ευρώ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και πηγαίνει σε νέο δανεισμό 85 δις περίπου, συνοδευόμενο από τρίτο και βαρύτερο μνημόνιο.
Θεωρείτε ότι το GREXIT έχει αποφευχθεί; Τι μπορεί να σημαίνει για τη χώρα και την καθημερινότητα των πολιτών η έξοδος από τη ζώνη του ευρώ;
Φοβάμαι ότι η πιθανότητα ενός GREXIT δεν έχει εξαλειφθεί ακόμη. Όσον αφορά τις συνέπειες της επιστροφής σε εθνικό νόμισμα, αρκούμαι να πω ότι θα ζήσουμε δραματικές συνθήκες για αρκετά χρόνια.
Ποιο ήταν το μεγαλύτερο λάθος της κυβέρνησης Παπανδρέου στην οποία συμμετείχατε; Εάν ο κ. Παπανδρέου δεν εγκατέλειπε την πρωθυπουργία η χώρα θα είχε ακολουθήσει διαφορετική πορεία;
Η κυβέρνηση Παπανδρέου εξελέγη παρουσιάζοντας στον ελληνικό λαό συγκεκριμένο πρόγραμμα. Όταν βρέθηκε μέσα στην καταιγίδα της κρίσης, με 36 δις έλλειμμα στο κρατικό ταμείο και 320 δις χρέος, αναγκάστηκε να εφαρμόσει διαφορετική πολιτική από αυτήν για την οποία εξελέγη. Ζήτησα στις 3 Ιουλίου του 2010, με δημόσια δήλωσή μου, να διενεργηθούν πρόωρες εκλογές και να ζητήσει νέα εντολή από τον ελληνικό λαό για να ασκήσει μια ριζικά διάφορη πολιτική, που απέρρεε από τον διεθνή δανεισμό της χώρας. Με άλλα λόγια, ζήτησα μια νέα δημοκρατική νομιμοποίηση της κυβέρνησης. Δεν με άκουσε ούτε ο Παπανδρέου ούτε η κυβέρνηση. Ήμουν απολύτως μόνος. Αν είχε πάρει την έγκριση του ελληνικού λαού τότε, η πορεία της χώρας και του ΠΑΣΟΚ θα ήταν διαφορετική.
Είστε πολιτικός δεκαετίες ολόκληρες. Ποιο είναι το μεγαλύτερο λάθος σας;
Ότι υπήρξα πάντοτε καλοπροαίρετος απέναντι σε πολιτικούς και σε πολίτες. Λογάριαζα στην αξιοπιστία των ανθρώπων. Τελικά, λίγοι είναι αυτοί που ενεργούν από ιδεολογία και εμφορούνται από αξίες. Οι περισσότεροι ενεργούν από υπολογισμό.
Ανήκετε σε κάποιο κόμμα; Ιδρύσατε με τη Λούκα Κατσέλη την Κοινωνική Συμφωνία και αργότερα σας είδαμε να στηρίζετε τη ΔΗΜΑΡ και το Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών. Εάν γίνουν εκλογές θα είστε υποψήφιος και με ποιο σχηματισμό;
Ανήκω σταθερά στο χώρο του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού. Δεν έχω πάρει αποφάσεις για το τι θα κάνω, σε περίπτωση εκλογών.
Θα επιστρέφατε στο ΠΑΣΟΚ με αρχηγό τη Φώφη Γεννηματά;
Με ενδιαφέρει η συνένωση των δυνάμεων της Κεντροαριστεράς, των δυνάμεων του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Για τον σκοπό αυτό θα κάνω ό,τι μπορώ. Όλες οι υπαρκτές δυνάμεις του χώρου (ΠΑΣΟΚ, ΚΙΔΗΣΟ, ΔΗΜΑΡ, ανένταχτα πρόσωπα και ομάδες του δημοκρατικού σοσιαλισμού) πρέπει να συμφωνήσουν είτε σε έναν εκλογικό συνασπισμό είτε, αν υπάρξει χρόνος, να οδηγηθούν σε ένα ιδρυτικό συνέδριο για τη δημιουργία ενός νέου κόμματος στο οποίο θα ενωθούν όλοι. Δεν είναι η εποχή της διαίρεσης, αλλά της σύνθεσης. Ο τόπος έχει ανάγκη από ένα νέο ξεκίνημα της Κεντροαριστεράς, απαλλαγμένης από τα λάθη του παρελθόντος, με νέα σχέδια για το μέλλον της χώρας και των πολιτών.