Χάρης Καστανίδης: «Λύση είναι η πλειοψηφία των προοδευτικών δυνάμεων»
Ο Χάρης Καστανίδης το τελευταίο διάστημα έχει επιλέξει να απέχει από τα «πρωτοσέλιδα» της πολιτικής επικαιρότητας. Εργάζεται όμως σιωπηρά και συστηματικά για τη συγκρότηση της μεγάλης δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης.
Συνέντευξη στον Φίλιππο Δεργιαδέ
O ίδιος θεωρεί αναγκαία και εφικτή μια ευρεία συμμαχία των σοσιαλιστικών και αριστερών δυνάμεων, που με συγκεκριμένο πρόγραμμα θα διεκδικήσει την αλλαγή της πορείας της χώρας.
Το τελευταίο διάστημα πρωτοστατείτε στην προσπάθεια για τη σύμπραξη των δυνάμεων του λεγόμενου «προοδευτικού τόξου». Η προσπάθεια ήδη έδωσε τους πρώτους καρπούς. Πολλοί, ανάμεσά τους και στελέχη της Κοινωνικής Συμφωνίας, προτείνουν η σύμπραξη να γίνει στο πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ – Ενωτικού Κοινωνικού Μετώπου. Άλλοι, όπως εσείς, βλέπουν πιο «ανοιχτά» τα πράγματα. Το αρχικό ερώτημα είναι, γιατί αυτή η σύγκλιση και πόσο αναγκαία και εφικτή είναι;
Στις 19 Ιουλίου συναντήθηκαν στην Αθήνα εκπρόσωποι σχεδόν όλων των πολιτικών κινήσεων και κομμάτων του δημοκρατικού και αριστερού χώρου. Όσοι συμμετείχαμε στη συνάντηση αυτή καλούμαστε να απαντήσουμε στο ερώτημα αν θέλουμε και μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα κοινό μέτωπο ανατροπής της ασκούμενης πολιτικής που καταστρέφει τη χώρα, να συνδιαμορφώσουμε ένα ελάχιστο κοινό πρόγραμμα για τη σωτηρία της χώρας και την έξοδό της από την κρίση, ένα κοινό πρόγραμμα που θα είναι η βάση για τον σχηματισμό, μετά τις εκλογές, μιας προοδευτικής συμμαχικής κυβέρνησης. Το εγχείρημα μιας ευρείας δημοκρατικής και αριστερής συμμαχίας δεν είναι εύκολο, γιατί θα πρέπει να ξεπεραστούν διαφορετικές νοοτροπίες, σκοπιμότητες και στρατηγικές, Συμφωνήσαμε όμως όλοι ότι πρέπει να προσπαθήσουμε. Με ρωτάτε γιατί είναι αναγκαία η σύγκλιση, το κοινό μέτωπο των δυνάμεων του προοδευτικού τόξου. Η απάντηση είναι απλή: γιατί το άθροισμα της κοινής δράσης όλων αυτών των δυνάμεων, στη βάση ενός ελάχιστου κοινού προγράμματος, θα αποκτήσει πολλαπλασιαστική πολιτική και εκλογική δυναμική και θα δώσει ελπίδα στους πολίτες για ένα καλύτερο αύριο.
Δηλαδή οι λόγοι της σύμπραξης είναι εκλογικοί ή υπάρχουν βαθύτερα αίτια που εξηγούν την ανάγκη του κοινού μετώπου των προοδευτικών δυνάμεων;
Αν οι λόγοι για τη δημιουργία του κοινού μετώπου ήταν αμιγώς εκλογικοί, τότε θα μπορούσαν όλοι να προστρέξουν κάτω από τη σημαία της αξιωματικής αντιπολίτευσης, να στεγαστούν στα ψηφοδέλτιά της και να εξασφαλίσουν προσωπικούς ρόλους. Άλλωστε, υπάρχουν μερικοί που ιδιοτελώς αυτό ακριβώς σκέφτονται! Εγώ αναφέρομαι σε μια πραγματική και έντιμη σύμπραξη όλων των πολιτικών δυνάμεων του προοδευτικού τόξου, στο πλαίσιο της οποίας τα συμπράττοντα κόμματα, κινήσεις και πρόσωπα διατηρούν την οργανωτική και πολιτική αυτοτέλειά τους. Έχουν όμως συμφωνημένο προγραμματικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση της κρίσης, αναλαμβάνουν κοινές, συντονισμένες δράσεις και υπόσχονται κυβερνητική συμμαχία μετά τις εκλογές.
Η διαχείριση της πολύπλευρης ελληνικής κρίσης έχει τρία χαρακτηριστικά. Επιβλήθηκε από τους δανειστές και τους κυβερνώντες πολιτική βίαιης προσαρμογής. Χρησιμοποιείται ένα καλά οργανωμένο σχέδιο φόβου και ταπείνωσης των πολιτών. Καταστρέφεται η μεσαία τάξη και φτωχοποιείται μεγάλο τμήμα του ελληνικού λαού. Μέσα σε τέτοιες συνθήκες, τα ιστορικά παραδείγματα δείχνουν ότι οι κοινωνίες επιδεικνύουν φοβικές συμπεριφορές και οι πολίτες μετακινούνται προς τα δεξιά του πολιτικού φάσματος. Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης στη Γερμανία και οι δύο χρεοκοπίες της Ελλάδας, το 1893 και το 1932, είναι αρκούντως διδακτικά παραδείγματα. Όσοι νομίζουν ότι η σημερινή τραγωδία της Ελλάδας θα οδηγήσει τους πολίτες, με μια ανεξήγητη πολιτική νομοτέλεια, στην επιλογή ενός ξεμοναχιασμένου κόμματος της Αριστεράς, καλό είναι να ανατρέξουν στα συμπεράσματα της ιστορίας. Αντίθετα, οι προοδευτικές δυνάμεις θα είναι πλειοψηφία και θα ορίσουν το μέλλον της Ελλάδας, αν όλες μαζί από τώρα σχηματίσουν έναν πλατύ, προοδευτικό, δημοκρατικό και αριστερό πόλο, μια ευρεία προοδευτική συμμαχία, που με συγκεκριμένο πρόγραμμα θα διεκδικήσει την αλλαγή της πορείας της χώρας.
Εξάλλου, το εγχείρημα να ασκηθεί μια ριζικά διάφορη πολιτική από τη σημερινή, καθώς και η ανάγκη να εφαρμοστεί ένα γιγάντιο πρόγραμμα εθνικής ανασυγκρότησης, προϋποθέτει τις μεγαλύτερες δυνατές συναινέσεις.
Πώς όμως, και μάλλον τελικά σε συνθήκες πόλωσης, θα «συγκολληθούν» ο ΣΥΡΙΖΑ με τη ΔΗΜΑΡ και τους Οικολόγους ή τις λεγόμενες «πασοκογενείς» δυνάμεις; Αντέχει το σχήμα τον Λοβέρδο, τον Φλωρίδη, τον Αλαβάνο και το ΚΚΕ; Δηλαδή ποια είναι τα όρια;
Στη μεγάλη συμμαχία των δυνάμεων της προόδου μπορούν να χωρέσουν όλοι, εκτός από εκείνους που με τον έναν ή άλλον τρόπο εξακολουθούν να στηρίζουν την κυβέρνηση και τις πολιτικές που ασκούνται, ή εκείνους που επιλέγουν έναν δρόμο εθνικού απομονωτισμού. Σε ό,τι αφορά αυτούς που καλούνται να συνεννοηθούν, επισημαίνω για άλλη μια φορά ότι κανείς δεν πιέζεται να εκποιήσει την ιδεολογική, οργανωτική ή εκλογική αυτονομία του.
Αν δεν υπάρξει σύγκλιση, και με καταγεγραμμένο ένα μεγάλο ποσοστό αναποφάσιστων, υπάρχει κάποια εναλλακτική προοπτική; Δηλαδή εξετάζεται η αυτόνομη πορεία της Κοινωνικής Συμφωνίας ή η συγκρότηση ενός άλλου πόλου αμιγώς «κεντροαριστερού» χωρίς τον ΣΥΡΙΖΑ;
Η προσπάθεια για τη δημιουργία της «μεγάλης συμμαχίας» καθόλου δεν αποτρέπει τους επιμέρους συμμάχους να έχουν τις δικές τους ιδιαίτερες επιδιώξεις. Κανένας δεν αποτρέπει τον ΣΥΡΙΖΑ να διεκδικήσει την πρωτιά στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Κατά τον ίδιο τρόπο, κανένας δεν αποτρέπει την ανασυγκρότηση του χώρου της Κεντροαριστεράς. Κόμματα, κινήσεις και πρόσωπα που κινούνται στον χώρο ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνηση, δηλαδή στον χώρο του δημοκρατικού σοσιαλισμού, επιβάλλεται να συνεχίσουν τη συζήτηση για τη δημιουργία ενός νέου, ενιαίου πολιτικού σχήματος της Κεντροαριστεράς. Χωρίς μια νέα, συμπαγή, αξιόπιστη Κεντροαριστερά, το πολιτικό σύστημα δεν θα αποκτήσει ποτέ την ευστάθειά του, η κοινωνία θα είναι ανάπηρη στην πολιτική της έκφραση και η οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας δεν θα διαθέτει την προγραμματική πνοή της. Για την ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς θα βοηθήσω κι εγώ ως πρόσωπο με όλες μου τις δυνάμεις, γιατί η ανασυγκρότηση αυτού του χώρου είναι εχέγγυο και για την επιτυχία της «μεγάλης συμμαχίας».
Το σημερινό ΠΑΣΟΚ πού το τοποθετείτε σε σχέση με όλα τα παραπάνω; Χωράει στη σύμπραξη των προοδευτικών και αριστερών δυνάμεων ή πλέον έχει οριστικά μετατοπιστεί στον χώρο της κεντροδεξιάς;
Το ΠΑΣΟΚ είναι ταυτοχρόνως δύο πράγματα: η ιστορική ανάμνηση και το παρόν του. Η ιστορική ανάμνηση του ΠΑΣΟΚ είναι η εποποιία ενός σοσιαλιστικού κόμματος που σφράγισε την πορεία του τόπου. Το παρόν του ΠΑΣΟΚ είναι η στενόχωρη πραγματικότητα ενός εξασθενημένου κόμματος, που μεταλλάχθηκε σε συντηρητικό κόμμα. Η προοπτική είναι αλλού.