“Είναι μεγάλη μου χαρά που απευθύνομαι έστω και από μακριά, με ένα βιντεοσκοπημένο μήνυμα, στους μαθητές, τους δασκάλους και τη διεύθυνση του ελληνικού κολλεγίου, γιατί επέλεξαν να ασχοληθούν και να προβληματιστούν για ένα πολύ σπουδαίο θέμα: για την καταπάτηση και τον αγώνα που χρειάζεται να υπερασπιστούμε τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Τα ανθρώπινα δικαιώματα γεννήθηκαν μαζί με τον άνθρωπο, αλλά χρειάστηκαν να περάσουν πάρα πολύ αιώνες καταπάτησης των δικαιωμάτων και αντίστοιχων αγώνων για την υπεράσπισή τους, μέχρις ότου φτάσουμε στην ημέρα που διαμορφώθηκε η Οικουμενική Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και λίγο πιο ύστερα η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Αλλά τί είναι όμως τα δικαιώματα του Ανθρώπου; Είναι η ατομική αλλά και η συλλογική αξίωση της οργανωμένης κοινωνίας, ο άνθρωπος να ζει με αξιοπρέπεια. Γιατί ο άνθρωπος είναι μια υπέροχη μοναδικότητα και στην καθημερινότητα μας πρέπει να τον σεβόμαστε και όχι να τον ταπεινώνουμε ή να τον ευτελίζουμε. Να ζει λοιπόν ο άνθρωπος με αξιοπρέπεια.
Ας σκεφτούμε λιγάκι ένα παιδί, που δουλεύει στη μαύρη, αδήλωτη εργασία, ανήλικο, γιατί η κοινωνία δεν του εξασφάλισε ούτε του ίδιου ούτε της οικογένειάς του τη δυνατότητα να ζει και συνεπώς θα πρέπει να αφήσει την αθωότητα του και μέσα σε δύσκολες συνθήκες να κερδίσει αυτά που του αναλογούν. Αυτή είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση ανυπαρξίας δικαιωμάτων του παιδιού και παραπέμπει στην αντίστοιχη υποχρέωσή μας να αγωνιστούμε για να μη συμβαίνει.
Ας σκεφτούμε έναν φυλακισμένο που είναι υποχρεωμένος να μπει στη φυλακή για να καταβάλει το αντίτιμο- την τιμωρία δηλαδή- για έγκλημα που διέπραξε. Αλλά καθώς είναι μέσα στη φυλακή δεν τον αντιμετωπίζουν όπως πρέπει με αξιοπρέπεια. Ενδεχομένως, τον βασανίζουν – αυτό είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση καταπάτησης ανθρώπινων δικαιωμάτων- και παραπέμπει στην αντίστοιχη υποχρέωσή μας να δώσουμε τον αγώνα για να μην συμβεί.
Σκεφτείτε έναν άνθρωπο που προέρχεται από μια μειονοτική κοινωνικά ομάδα, όπως είναι από περιοχές της δυτικής Θεσσαλονίκης, ας πούμε από τον Δενδροπόταμο, που μέσα στην φτώχεια και την ανέχεια, στην απαιδευσιά, στο γεγονός ότι οι γονείς δεν ξέρουν, μπορεί παιδιά ή και ενήλικες, για να ζήσουν να γίνονται θύματα στη διακίνηση και τη χρήση ναρκωτικών .
Είναι και αυτή μια χαρακτηριστική περίπτωση που τα δικαιώματα ελλείπουν, και παραπέμπει αυτή η περίπτωση επίσης στην προσπάθειά μας να εξαλείψουμε το κακό. Αλλά προσοχή: αυτά τα παραδείγματα που είναι χαρακτηριστικά, χρειάζονται μια ειλικρινή διάθεση υπεράσπισης των ανθρώπων και των δικαιωμάτων τους. Γιατί πολλές φορές στη σύγχρονη ιστορία όπως και παλιότερα, στο όνομα των ανθρώπινων δικαιωμάτων έγιναν μερικές από τις πιο σοβαρές παραβάσεις των διεθνών σχέσεων. Ακόμα και σήμερα παραδείγματος χάριν πολύ ισχυρές δυνάμεις έχουν επέμβει σε βάρος άλλων λαών στο όνομα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Άρα, να προσέξουμε όλοι μας να έχουμε αυτήν την αυθεντική σχέση με την ανάγκη να υπερασπιστούμε τους ανθρώπους ανεξάρτητα από συνθήκες, ανεξάρτητα από πολιτικά καθεστώτα, ανεξάρτητα από διοικήσεις. Συνήθως τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται είτε από την εξουσία, είτε από ισχυρές κοινωνικές ομάδες ενάντια σε άλλους που είναι ασθενέστεροι.
Θέλω όλα τα παιδιά να κατανοήσουν πόσο σπουδαία είναι η ανάγκη, πόσο μεγάλη είναι η ανάγκη να δίνουμε καθημερινά μάχη για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και ίσως θα το κατανοήσουμε όλοι μαζί καλύτερα, αν αφεθούμε στις σελίδες και τα παραδείγματα που μας δίνουν αυτές της διεθνούς λογοτεχνίας. Με το έπακρο των αισθήσεών μας ας φανταστούμε τι μπορεί να αισθανόταν σχετικά με τα παιδικά του όνειρα ο Oliver Twist, ανάμεσα στις σκόνες, στο κυνηγητό, στην ανέχεια, στην επιβίωση. Ας αφεθούμε στις καταπληκτικές σελίδες του «Germinal» του Emil Zola για να καταλάβουμε τι μπορεί να αισθανόταν όσοι ανάλωναν όλη τη ζωή τους στις στοές των ανθρακωρυχείων. Να σκεφτούμε τι μπορεί να σκεφτόταν και να αισθανόταν η Τιτίκα στους «Αθλίους» του Βίκτωρος Ουγκώ. Ίσως μέσα από το λογοτεχνικό παράδειγμα μπορούμε να γίνουμε όλοι καλύτεροι και ίσως να γίνουμε πιο αποφασιστικοί για αυτό που τώρα στη νεότητα μας θα κατανοήσουμε ώστε να το υπερασπιστούμε στη διάρκεια ολόκληρης της ζωής μας. Αξίζει τον κόπο.
Έλεγε – και αυτές είναι οι τελικές μου σκέψεις που θέλω με πολύ αγάπη να στείλω σ’ όλα τα παιδιά, στους δασκάλους και τους γονείς τους, καθώς και στη διεύθυνση του σχολείου- λοιπόν, ο Ασημάκης Πανσέληνος, ότι κάθε γενιά έχει το δικό της κρησφύγετο. Η δική μου η γενιά, αυτή που σήμερα ουσιαστικά διαχειρίζεται την εξουσία και στη χώρα μας θεωρεί πολλές φορές ως κρησφύγετό της το ίδιο το Πολυτεχνείο. Ελπίζω πως η δική σας γενιά θα έχει το δικό της σύμβολο, το δικό της κρησφύγετο.Ίσως κάποια στιγμή αναδείξετε πως το κρησφύγετο και το ιδεολογικό σας σύμβολο είναι η αναγνώριση της ανάγκης να υπερασπιζόμαστε με πάθος τα ανθρώπινα δικαιώματα. Σας στέλνω την αγάπη μου, και καλή επιτυχία!”https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=iUsswlITADU