Αλλαζει ο νομος για τους υπουργους, συνεντευξη του Χαρη Καστανιδη στην εφημεριδα ΤΑ ΝΕΑ

Υπάρχει ένα καθαρό σχέδιο σκληρών δημοσιονομικών περιορισμών, που στηρίζεται κυρίως στην ύπαρξη του μνημονίου. Με τη ψήφιση του νέου αναπτυξιακού νόμου, ο οποίος ήδη συζητήθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο, η πολιτική μας θα προσλάβει και αναπτυξιακές διαστάσεις. Ένα πλήρες πρόγραμμα εξόδου από την κρίση πρέπει επιπλέον να ενσωματώνει μερικές κρίσιμες κοινωνικές παραμέτρους, όπως το να ορίσεις το τέλος μιας διαδρομής που ενσαρκώνει τη δικαίωση των προσπαθειών και την ελπίδα ενός ολόκληρου λαού ή το να εξασφαλίσεις την ύπαρξη κοινωνικής δικαιοσύνης που δημιουργεί στον πολίτη την πεποίθηση πως οι θυσίες του δεν είναι μια ακόμη μονομερής επιβάρυνση του αδύνατου. Κανένας δεν είναι πρόθυμος να δικαιολογήσει την θυσία χωρίς ελπίδα, όπως κανένας δεν νιώθει την ελπίδα, αν δεν αναγνωρίζει γύρω του ότι υπάρχει κοινωνική δικαιοσύνη. Χρειάζεται να καταβάλλουμε και άλλη προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή.

2. Σας κατηγορούν ότι είστε «μεταφραστές» του Μνημονίου και ότι ουσιαστικά η κυβέρνηση δεν παράγει δική της πολιτική. Τι ισχύει;

Αναλάβαμε την υποχρέωση να τηρήσουμε τους όρους μιας συμφωνίας και αυτό απαιτεί η αξιοπιστία σοβαρής κυβέρνησης. Υπάρχει όμως ένας ατελείωτος αριθμός προβλημάτων της καθημερινότητας και θεμάτων της κοινωνικής και οικονομικής μας πραγματικότητας, η αντιμετώπιση των οποίων αρχίζει και τελειώνει με τις αποκλειστικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης και κανενός άλλου.

3. Εσείς πιστεύετε στην δυνατότητα των υπουργών να διαπραγματεύονται στη βάση των προβλέψεων του Μνημονίου, ή όλη αυτή είναι μία άσκοπη διαδικασία; Παλαιότερα είχατε μιλήσει για δυνατότητα αναδιάρθρωσης των όρων του Μνημονίου…

Η Κυβέρνηση συλλογικά και κάθε υπουργός κατά τον λόγο της αρμοδιότητάς του μπορούν και οφείλουν να διαπραγματεύονται με τους εκπροσώπους της Τρόικας. Ο χαρακτήρας ορισμένων ρυθμίσεων του μνημονίου είναι αρκετά γενικός και αόριστος. Πολλές φορές χρειάζονται εξειδικεύσεις και η επωφελέστερη για τη χώρα μας εξειδίκευση των πολιτικών του μνημονίου επιβάλλει σε όλους τους υπουργούς σκληρή διαπραγματευτική στάση. Δεν υπάρχουν εκ των προτέρων χαμένες μάχες. Όλα μπορούμε να τα βελτιώνουμε, πολύ περισσότερο όταν ελέγχεις στην πράξη την επιτυχία και τη βασιμότητα μιας πολιτικής.

4. Η κυβέρνηση θα φέρει στη Βουλή κι άλλα κρίσιμα νομοσχέδια για την προώθηση μεταρρυθμιστικών μέτρων. Σας ανησυχεί το ενδεχόμενο νέων διαρροών από την κοινοβουλευτική ομάδα; Θα αποκλείατε την πιθανότητα προκήρυξης εκλογών;

Η Ελλάδα πρέπει να αλλάξει. Αυτό πια το αναγνωρίζουν όλοι. Χρειαζόμαστε βαθιές, γενναίες, νεοτερικές, μεταρρυθμιστικές τομές σε όλες τις διαστάσεις της εθνικής μας ζωής. Η παραγωγική δομή της χώρας, η λειτουργία του κράτους, το πολιτικό σύστημα και οι θεσμοί πρέπει να αλλάξουν βαθιά. Μα η πιο εντατική και σπουδαία μάχη είναι να αλλάξουμε τη νοοτροπία μας, να αποκτήσουμε μια διαφορετική ματιά για τον σύγχρονο κόσμο και τη ζωή μας, να μάθουμε πως ο κοινοτισμός, η αλληλεγγύη και η αξιοπρέπεια πρέπει να αποτελούν συστατικά στοιχεία της ατομικής μας ζωής και της εθνικής μας πορείας. Για όλα αυτά θα χρειαστούν και νόμοι, μα πριν απ’ όλα το παράδειγμα μιας ηγεσίας που με την στάση της κανοναρχεί. Σε αυτή την προσπάθεια είμαι σίγουρος ότι η κοινοβουλευτική ομάδα θα στηρίξει το κοινό έργο μας, αρκεί να εξασφαλίζουμε τη συμμετοχή της στη συζήτηση και στη λήψη των αποφάσεων. Σε ότι αφορά την πιθανότητα πρόωρων εκλογών, σας απαντώ ότι έχει μεγάλη σημασία ο καθένας από εμάς να γνωρίζει πότε ακριβώς μιλάει για αυτές και με ποια επιχειρήματα τις δικαιολογεί. Ο χρόνος δεν είναι ουδέτερος στην πολιτική.

5. Θεωρείτε ότι τα δύσκολα πέρασαν για την κυβέρνηση; Κάποιοι δεν βλέπουν φως στο τούνελ ούτε το 2013…

Τα δύσκολα είναι και πίσω μας και μπροστά μας. Ίσως η πιο χρήσιμη επισήμανση αυτή τη στιγμή θα ήταν ότι δεν αρκούν οι προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης και του ελληνικού λαού για να ξεπεραστεί η κρίση. Χρειάζεται ένα συντεταγμένο μέτωπο δυνάμεων στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρίως των χωρών του ευρωπαϊκού νότου, προκειμένου να αντιμετωπιστούν κίνδυνοι που απορρέουν από τον διεθνή νομισματικό πόλεμο και τις εμμονές μιας Γερμανίας που αντιλαμβάνεται την Ευρώπη περισσότερο ως γερμανική και λιγότερο την Γερμανία ως Ευρωπαία.

6. Μετά την πρόσφατη ψηφοφορία για το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών άνοιξε και πάλι η συζήτηση για το κατά πόσο το ΠΑΣΟΚ παραμένει κοντά στις αρχές του με το επιχείρημα ότι εφαρμόζει νεοφιλελεύθερες πολιτικές Εσείς τι θα απαντούσατε στους ψηφοφόρους του κινήματος;

Το ΠΑ.ΣΟ.Κ προφανώς ασκεί νεοφιλελεύθερες πολιτικές, εφαρμόζοντας ένα μνημόνιο που συμφωνήθηκε στο πλαίσιο μιας Ευρώπης κυριαρχούμενης από νεοφιλελεύθερες ιδέες. Οι συμβληθέντες με την Ελλάδα δανειστές μας, δηλαδή η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αποτελούν αρχάγγελους και θεματοφύλακες της νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας. Η ζωή μας όλη, όμως, δεν είναι το μνημόνιο. Αναπτύσσουμε θεματικές πολιτικές μεγάλης θεσμικής και πρακτικής αξίας σε τομείς όπως η δημόσια διοίκηση, η δικαιοσύνη, η διαφάνεια, η πρόνοια, πολιτικές οι οποίες διακρίνονται για την κοινωνική τους ευαισθησία και ανταποκρίνονται στις σταθερές ιδέες της Σοσιαλδημοκρατίας και της Κεντροαριστεράς. Θα σώσουμε την ιδεολογική ψυχή μας σε εκείνους τους τομείς που η Ελλάδα δεν υποθηκεύτηκε οικονομικά. Θα σώσουμε την πατριωτική ψυχή μας, αν οδηγήσουμε στη σωτηρία της χώρας μας ακόμα και με ιδεολογικούς καταναγκασμούς και απώλειες.

7. Πιστεύετε ότι πρέπει το ΠΑΣΟΚ να οδηγηθεί σε συνέδριο;

Προέχουν τώρα άλλες υποχρεώσεις.

8. Κύριε υπουργέ, τι αλλάζει στον χώρο της Δικαιοσύνης. Με όλες τις αλλαγές που επέρχονται  και τις θυσίες που καλείται να κάνει ο κόσμος, πραγματικά κάποιοι πολίτες δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν τις μεταρρυθμίσεις στον χώρο της δικαιοσύνης.

Στο χώρο της Δικαιοσύνης επιχειρούμε ρηξικέλευθες μεταρρυθμιστικές τομές. Το στοίχημά μας είναι να αισθανθεί ο πολίτης ότι του παρέχεται πραγματική έννομη προστασία, στον χρόνο που πρέπει και με τον τρόπο που πρέπει. Δεν είναι ο κατάλληλος χώρος για να απαριθμήσω μια σειρά από πρωτοβουλίες μας, σειρά νόμων που ψηφίστηκαν στον Ελληνικό Κοινοβούλιο, σειρά αλλαγών που εγγυώνται την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης. Να σας πω μόνο ότι τις δέκα μόλις τελευταίες ημέρες συζητήθηκαν και ψηφίστηκαν στη Βουλή τρία πολύ σοβαρά νομοσχέδια, που αφορούν στον εξορθολογισμό και την επιτάχυνση της διοικητικής δίκης, στον εξορθολογισμό στην απονομή της ποινικής δικαιοσύνης και στην εισαγωγή του νέου θεσμού της διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. Πρόκειται για τρεις σημαντικές νομοθετικές πρωτοβουλίες που θα δώσουν μια πρώτη βαθειά ανάσα στους πολίτες, που καθυστερούν ατελείωτο χρόνο στις αίθουσες των δικαστηρίων. Θα ακολουθήσουν και πολλά άλλα.

9. Πρωθυπουργός και αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης συμφώνησαν στην πρόσφατη συνάντησή τους ότι η επόμενη Βουλή μπορεί να είναι αναθεωρητική. Ποια η γνώμη σας για την αναθεώρηση; Τί θα αλλάζατε;

Μετά την επιτυχή αναθεώρηση του 2001, είναι ανάγκη να υπάρξει περαιτέρω αναθεώρηση του Συντάγματός μας, υπό την πίεση σύγχρονων προβλημάτων και αναγκών. Το επόμενο αναθεωρητικό εγχείρημα, σεβόμενο το αναθεωρητικό κεκτημένο του 2001, πρέπει να εκταθεί σε αρκετά άρθρα του Συντάγματός μας, προβλέποντας καινοτόμες λύσεις στη λειτουργία του πολιτικού μας συστήματος, αποκαθιστώντας την αντιπροσωπευτικότητα στη λειτουργία των θεσμών, ακυρώνοντας αγκυλώσεις στη λειτουργία του κράτους και παρέχοντας θεσμικές πρωτοβουλίες στην κοινωνία των πολιτών.