ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΣΤΑΝΙΔΗΣ (Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα διεξέλθω σύντομα την πρόταση νόμου, την οποία συζητούμε, και την υποχρέωσή μου να τη σχολιάσω, διότι αφενός ο συνάδελφός μου Εισηγητής του ΠΑ.ΣΟ.Κ. εξήγησε αναλυτικά τους λόγους για τους οποίους είμαστε αρνητικοί και αφετέρου, όπως ήταν πολύ φυσιολογικό, η συζήτηση εστιάστηκε κυρίως στην ανακοίνωση των μέτρων της Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Η πιο βασική αντίρρησή μας για την πρόταση νόμου που εισηγούνται αρκετοί Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας είναι ότι προτείνεται να παρακάμπτεται το πτωχευτικό δικαστήριο, όταν πρόκειται να επικυρωθεί η συμφωνία συνδιαλλαγής, στην περίπτωση που το 60% των πιστωτών του οφειλέτη έχει συμφωνήσει στη συγκεκριμένη συμφωνία συνδιαλλαγής.
Είτε είναι το 60% είτε είναι ευρύτερο το ποσοστό αυτών που συμφωνούν στη συμφωνία συνδιαλλαγής και συμπράττουν έναντι του οφειλέτη, η παράκαμψη του Δικαστηρίου σημαίνει μείωση των εγγυήσεων για την προστασία των συμφερόντων των υπόλοιπων πιστωτών.
Ως εκ τούτου λοιπόν, η Κυβέρνηση αρνείται την πρόταση νόμου. Ορισμένες πλευρές της πτωχευτικής διαδικασίας που πρέπει να βελτιώσουμε, θα τις αντιμετωπίσουμε με σχέδιο νόμου, που αφορά τη διασυνοριακή πτώχευση και δεν θα αργήσει να κατατεθεί στη Βουλή των Ελλήνων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η χώρα μας δεν αντιμετωπίζει απλώς μια βαθιά οικονομική κρίση, βρίσκεται αντιμέτωπη με κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Το πώς πολιτευόμαστε, αν δηλαδή, πολιτευόμαστε με αίσθηση ευθύνης και καθήκοντος ή όχι, εξαρτάται και από την συνειδητοποίηση αυτού του γεγονότος.
Θα ήθελα δι’ ολίγον να εξηγήσω -διότι μας παρακολουθεί ο ελληνικό λαός- ποιο είναι το πρόβλημα της χώρας.
Τα τελευταία χρόνια, η χώρα δαπανά μέσω του Κρατικού Προϋπολογισμού περίπου 120 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως και εισπράττει 60 με 70 δισεκατομμύρια ευρώ. Υπάρχει δηλαδή, μια απόκλιση ανάμεσα στις δαπάνες και τα έσοδα της τάξης τουλάχιστον των 50 δισεκατομμυρίων ευρώ. Μέχρις ότου καταφέρουμε να περιορίσουμε με αποφασιστικό τρόπο τις δαπάνες και τις σπατάλες και να αυξήσουμε τα έσοδα του ελληνικού δημοσίου, η ανάγκη της εκάστοτε κυβέρνησης τα τελευταία χρόνια ήταν -είναι και τώρα δυστυχώς- να δανείζεται περίπου 50 με 60 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο.
Οι συνθήκες έκτακτης ανάγκης που αντιμετωπίζουμε συνίσταται στο ότι ο δανεισμός κατέστη ή μπορεί να καταστεί απαγορευτικός για τη χώρα, εξαιτίας των υψηλότατων επιτοκίων που θα επιβαρύνουν τις επόμενες γενιές. Οι πιστωτές δεν δανείζουν, διότι σε μια περίοδο αρκετών ετών, χάθηκε η αξιοπιστία της χώρας, ενώ ταυτόχρονα κερδοσκοπικοί κύκλοι επιτίθενται σε βάρος της χώρας τους τελευταίους μήνες.
Το κρίσιμο στοίχημα για την Ελλάδα είναι, ενόψει αυτών των συνθηκών, να μπορέσει να δανειστεί με όρους που δεν θα επιβαρύνουν οριστικά τις επόμενες γενιές, να μπορέσει να δανειστεί για να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις. Αυτό είναι το πρόβλημα. Εάν τις επόμενες εβδομάδες η χώρα δεν μπορέσει να δανειστεί, τότε μιλάμε για συνθήκες στάσεως πληρωμών. Η Κυβέρνηση πασχίζει με υψηλότατο αίσθημα ευθύνης να επιτελέσει το εθνικό της καθήκον, ώστε να μην βρεθεί σε πλήρες αδιέξοδο και ο ελληνικός λαός και η χώρα. Αυτό, με απλά λόγια, είναι το πρόβλημά μας.
Ακούω συχνά την επιχειρηματολογία, διάχυτη είτε μεταξύ των πολιτικών κομμάτων της Αντιπολίτευσης είτε στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ότι καθυστέρησε η Κυβέρνηση να λάβει μέτρα. Θα ήθελα να δώσω μια απάντηση επ’ αυτού.
Εάν η Κυβέρνηση, πολύ νωρίς και την ώρα που εκδηλώνονταν κερδοσκοπικές επιθέσεις των αγορών ελάμβανε μέτρα, ήταν απολύτως βέβαιο ότι οι αγορές θα είχαν προεξοφλήσει την αποτυχία των μέτρων και αυτή την ώρα δεν θα συζητούσαμε δεύτερη δέσμη μέτρων, αλλά την τρίτη ή την τέταρτη. Δηλαδή, μέσα σε συνθήκες ακραίας κερδοσκοπικής επιθετικότητας από κεφάλαια, από το ιερό «τέρας» των διεθνών αγορών και από κερδοσκοπικούς οργανισμούς, θα είχε συμβεί, εάν ελαμβάνοντο μέτρα άμεσα, να προεξοφληθούν με αρνητικό τρόπο και η χώρα θα βρισκόταν στον κατήφορο ακόμη πιο δυσβάσταχτων μέτρων.
Ας συνειδητοποιήσουμε ότι ήταν ανάγκη να κάνει το καλύτερο δυνατό, διαπραγματευόμενη η Κυβέρνηση διεθνώς και κυρίως εντός των ορίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θα ήθελα επίσης να δώσω μια απάντηση, για το τί γνωρίζαμε. Το ακούω και αυτό συχνά. «Γνωρίζατε και τα αποκρύψατε από τον ελληνικό λαό ή δεν γνωρίζατε, οπότε βεβαίως μπορούμε να αντιληφθούμε ότι τώρα προσαρμόζετε την πολιτική σας;» Οι περισσότεροι βέβαια αφήνουν να υπονοηθεί ότι ο Πρωθυπουργός και η σημερινή Κυβέρνηση εγνώριζαν. Η αλήθεια είναι εξαιρετικά απλή: Είχαμε αίσθηση των δημοσιονομικών δυσκολιών, γνωρίζαμε το τεράστιο δημοσιονομικό πρόβλημα, αλλά γνωρίσαμε ακριβέστερα την εικόνα όταν αρχίσαμε να διαχειριζόμαστε υπευθύνως από κυβερνητικές θέσεις τα οικονομικά προβλήματα.
Θα σας πω ένα παράδειγμα, κύριοι συνάδελφοι, ώστε να μην σας καταλειφθεί οποιαδήποτε αμφιβολία: Ανακαλύψαμε με τους συνεργάτες μου πριν από λίγες ημέρες, ότι από το 2007 είναι κατατεθειμένο ποσό των 320.000 ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ως προκαταβολή για έργο που έπρεπε ήδη να έχει συντελεσθεί και το έργο αυτό ήταν η διασύνδεση των Κεντρικών Υπηρεσιών Ποινικού Μητρώου του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τις αντίστοιχες υπηρεσίες των υπολοίπων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από το 2007 μέχρι αυτή τη στιγμή, δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα και η χώρα κινδυνεύει τους επόμενους μήνες, σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης, αφόρητης δημοσιονομικής πίεσης να χάσει τα 320.000 ευρώ. Καλούμαστε να ασκηθούμε σε έναν αγώνα δρόμου ταχύτητας για να προλάβουμε την επιζήμια πιθανή συνέπεια. Αισθάνεστε ότι αυτό θα μπορούσε κανείς να το γνωρίζει, πριν αναλάβει υπευθύνως τη διαχείριση των δημοσίων υποθέσεων ή των δημοσιονομικών μηχανισμών της χώρας; Θα μπορούσα να επεκταθώ σε μεγάλο αριθμό παραδειγμάτων, αλλά δεν μου το επιτρέπει ο χρόνος.
Άρα, λοιπόν, είχαμε αίσθηση των δημοσιονομικών δυσκολιών, αλλά αποκτήσαμε πλήρη εικόνα, όταν πια υπευθύνως αρχίσαμε να διαχειριζόμαστε τις δημόσιες υποθέσεις.
Θα ήθελα επίσης, να υπενθυμίσω σε όλους τους συναδέλφους ότι προ των εκλογών της 4ης Οκτωβρίου δεν υπήρχε επίθεση κερδοσκοπικών κύκλων. Οι κερδοσκοπικοί κύκλοι άρχισαν να επιτίθενται σε βάρος της χώρας, όταν οριστικοποιήθηκε το εκλογικό αποτέλεσμα και αποσαφηνίστηκε η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας. Αυτή είναι η πραγματικότητα.
Η Κυβέρνηση χθες έλαβε μια σειρά μέτρων. Το ερώτημα είναι: Τα μέτρα αυτά είναι σύμφωνα με τις διακηρύξεις ενός κόμματος του σύγχρονου δημοκρατικού σοσιαλισμού; Απαντώ ότι τα μέτρα αυτά δεν θα τα ελάμβανε ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, ούτε σε συνθήκες βαθείας κρίσεως. Λαμβάνει αυτά τα μέτρα επειδή η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Είναι μέτρα που προφανώς δεν συνάδουν στη φυσιογνωμία και τη σοσιαλδημοκρατική ταυτότητα του ΠΑΣΟΚ, αλλά δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Διότι, επαναλαμβάνω, το στοίχημα που καλούμαστε να κερδίσουμε τις επόμενες μέρες, είναι εάν θα μπορέσει να δανειστεί μια χώρα χειμαζόμενη, για να πληρώσει τους μισθούς και τις συντάξεις.
Η Ελλάδα ξεκίνησε ένα σκληρό αγώνα διαπραγματεύσεων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όντας αποδυναμωμένη, δηλαδή, σε αρνητική θέση διαπραγματευτή. Αυτό είναι μια σκληρή αλήθεια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μη επιδεικνύοντας την αλληλεγγύη της μέχρι στιγμής, κατάφερε να υποδείξει λύσεις, τις οποίες κάτω από διαφορετικές συνθήκες και με υψηλό το κύρος της χώρας, ότι θα μπορούσαμε να αρνηθούμε.
Θα δώσω ένα παράδειγμα. Μονομερώς, πεισμόνως, με τρόπο που δεν επιδεχόταν καμία συζήτηση, οι κοινοτικοί κύκλοι υποδείκνυαν μέχρι χθες -και υποδεικνύουν- κάμψη του μισθοδοτικού κόστους. Έχουν ένα δίκιο, αλλά μόνο, κάποιο δίκιο, καθώς βλέπουν ότι το μισθοδοτικό κόστος τα τελευταία χρόνια αυξήθηκε περίπου 40%. Αλλά, έχουν προφανώς άδικο, όταν υποστηρίζουν ότι η κάμψη του μισθοδοτικού κόστους θα δώσει δημοσιονομική απάντηση στα προβλήματα.
Είναι απολύτως βέβαιο ότι η κάμψη του μισθοδοτικού κόστους δεν διευκολύνει την αγορά και την αναθέρμανσή της είναι δε απολύτως σαφές ότι η κάμψη και των δημοσίων επενδύσεων, θα οδηγήσουν σε πιθανότητα υφεσιακού κύκλου. Έναντι αυτής της πολιτικής θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι, για να ενισχύσουμε με άλλους τρόπους το σκέλος της ανάπτυξης. Παρόλα αυτά οι ευρωπαίοι επέμειναν, με τρόπο που δεν είναι απολύτως κατανοητός για όσους στοιχειωδώς μπορούν να προσεγγίσουν τα δημοσιονομικά προβλήματα της χώρας.
Επανέρχομαι στον ισχυρισμό μου. Εάν προσήρχετο η Ελλάδα, χωρίς προηγουμένως να έχει τρωθεί η φήμη και η αξιοπιστία της, με καλύτερη θέση διαπραγμάτευσης, τότε το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης και στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα ήταν διαφορετικό. Αυτές είναι οι συνθήκες που αντιμετωπίζουμε και τις αντιμετωπίζουμε με αίσθημα ευθύνης, γνωρίζοντας ότι τα μέτρα που ανακοινώσαμε είναι πραγματικά δύσκολα για τον ελληνικό λαό. Καλούμε όμως όλους τους Έλληνες να πληρώσουν ανάλογα με τη θέση που κατέχουν. Διότι, όταν υποβάλλεις στην υποχρέωση όλους τους κρατικούς και πολιτικούς αξιωματούχους να δουν τους μισθούς τους να μειώνονται κατά 50%, δίνεις στη δύναμη του παραδείγματος για ένα λαό, που καλείται να σηκώσει τα βάρη, χωρίς να έχει ο ίδιος την ευθύνη για όσα συνέβησαν.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η σύγχρονη τραγωδία της Ευρώπης είναι ότι ψηλάφησε την ανάγκη νομισματικά να ενωθεί, αλλά πολιτικά και οικονομικά να παραμείνει διαιρεμένη. Η ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά τη συμφωνία του Μάαστριχτ αποδεικνύει τώρα πια, ότι σε συνθήκες βαθύτατης κρίσης, δεν διαθέτει μηχανισμούς για να την αντιμετωπίσει και ιδιαίτερα να δώσει την αλληλεγγύη της σε μέλη της που έχουν ανάγκη.
Θα χρειαστεί πολύ μεγάλη προσπάθεια, για να αναταχθούν τα πράγματα. Διότι, πίσω από την περίπτωση της Ελλάδας μπορεί να βρίσκονται και άλλες χώρες της ευρωζώνης, όπως είναι η Πορτογαλία ή η Ισπανία. Θα πρέπει να πούμε όλοι μας -και πρώτα απ’ όλα οι Έλληνες- προς την Ευρώπη, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα, τους ηγέτες των μεγάλων οικονομικών χωρών της ευρωζώνης, ότι είναι αξιοπερίεργο αυτοί που δημιούργησαν την κρίση και δανείστηκαν από τους λαούς της Ευρώπης, για να διασωθούν, τώρα να; επιχειρούν να χτυπήσουν τους λαούς της Ευρώπης επιδιώκοντας να κερδοσκοπήσουν. Είναι τεράστια η ευθύνη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και όλων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων που δεν προστρέχουν αμέσως στη λήψη μέτρων, ώστε αυτοί που είναι υπεύθυνοι για την κρίση να πληρώνουν, ενώ σήμερα κερδοσκοπούν.
Η Ελλάδα, εξαιτίας των δικών μας αντινομιών, και των δικών μας σφαλμάτων για αρκετά χρόνια, βρέθηκε σε δεινή θέση. Δεν είναι όμως μόνο αυτή σε δεινή θέση. Ανάλογο χρέος έχει και η Πορτογαλία, όπως και έλλειμμα. Το ερώτημα είναι: γιατί επιτίθενται στην Ελλάδα και όχι σε άλλη χώρα; Και γιατί δεν έχουν αντιληφθεί οι Ευρωπαίοι, ότι η έκφραση αλληλεγγύης πρέπει να είναι ορατή; Η δημιουργία κανόνων για να ελεγχθούν οι χρηματοπιστωτικοί κύκλοι που εκβιάζουν είναι αναγκαία.
Δίνει μάχη η ελληνική Κυβέρνηση και δίνει τη μάχη με αξιοπρέπεια. Περιγράψαμε το κόστος και τις θυσίες του ελληνικού λαού μέχρι τώρα. Η ευθύνη μας είναι να περιγράψουμε πολύ σύντομα την ελπίδα και την προσδοκία του. Ο Έλληνας έχει μάθει στις δύσκολες στιγμές να συνεισφέρει, επιδεικνύει την πατριωτική του διάθεση, αλλά έχει ταυτόχρονα και την αυτονόητη αξίωση από την κυβέρνησή του: πρώτον να δίνει το παράδειγμα, δεύτερον να καταλογίζει ευθύνες και τρίτον να δείχνει το δρόμο της επιτυχίας.
Δεν θα ανεχθεί άλλη φορά ο ελληνικός λαός μέτρα στην πλάτη του, που δεν οδηγούν στην επιτυχία και στην ανόρθωση της χώρας. Αυτό το δύσκολο καθήκον της ανόρθωσης της χώρας έχουμε αναλάβει, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μπροστά σε μια βαθιά κρίση, μπροστά σε μια επικίνδυνη στροφή για την πορεία του τόπου.
Απευθυνόμενος στους συναδέλφους αγορητές της Αντιπολίτευσης αισθάνομαι την ανάγκη να πω ότι χρειάζεται λίγη περισσότερη φαντασία για να καταστήσουμε μια κοινοβουλευτική συζήτηση περισσότερο ευχάριστη και δημιουργική για τον ελληνικό λαό.
Κύριε Πρόεδρε, έχετε δίκιο ότι η αλήθεια σώζει και θεωρώ ότι ο κ. Ευθυμίου ήταν με το μέρος της αλήθειας. Επειδή δεν θέλω να κατηγορήσω κανέναν για παραποίηση της αλήθειας, θα σας θυμίσω μερικά απλά, πραγματικά περιστατικά της πρόσφατης δημόσιας ζωής μας.
Πρώτον, προ των εκλογών ήταν ο διορισθείς από την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, κεντρικός τραπεζίτης, ο διοικητής της Τραπέζης Ελλάδος κ. Προβόπουλος, που δημόσια είχε πει ότι πολύ πέραν του 10% θα διαμορφωθεί το έλλειμμα. Δεν το είπε ούτε το ΠΑ.ΣΟ.Κ….
Μάλιστα εξαιτίας αυτής της δηλώσεως είχε γίνει η σχετική συζήτηση στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης λίγο πριν από τις εκλογές και ο τότε αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης επικαλούμενος τα στοιχεία Προβόπουλου εζήτησε από τον Πρωθυπουργό να διαβεβαιώσει αν είναι έτσι τα πράγματα ή όχι. Ο Πρωθυπουργός είπε «όχι, το έλλειμμα θα κινηθεί περίπου στο ύψος του 6%, ίσως λίγο παραπάνω», αυτό δηλαδή που περιέγραφε με τις δηλώσεις του και ο Υπουργός Οικονομικών ο κ. Παπαθανασίου.
Και αρχίζει μια προσπάθεια τιθάσευσης του υψηλού χρέους της χώρας από τις κυβερνήσεις Σημίτη. Δεν θεωρώ ότι η αυστηρή δημοσιονομική διαχείριση, ενόψει της ένταξης της χώρας στο ευρώ στην ευρωζώνη, ήταν σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση του δημοσίου χρέους τόσο αποτελεσματική όσο θα θέλαμε.
Είναι απολύτως επίσης βέβαιο, είναι πραγματικό περιστατικό, ότι σε αυτά τα πεντέμισι χρόνια της τελευταίας διακυβέρνησης προστέθηκαν περίπου 100 δισεκατομμύρια ευρώ ονομαστικά στο δημόσιο χρέος. Με ενδιαφέρει, αυτή την ώρα που ο κόσμος μάχεται, με ενδιαφέρει αυτή την ώρα που ο Έλληνας πολίτης αντιμετωπίζει με δέος τις δυσκολίες της χώρας και τις δικές του δυσκολίες, να ανοίξουμε μια συζήτηση αντιπαραθέσεων με όρους φανατισμού;
Σας ευχαριστώ πολύ