Το πρόγραμμα ενός πολιτικού κόμματος για να είναι αξιόπιστο πρέπει πρωτίστως να είναι εφαρμόσιμο και τελικώς η εφαρμογή του συγκεκριμένου προγράμματος πρέπει να καλύπτει ένα μεγάλο εύρος των υποσχέσεων που περιλαμβάνει. Για να είναι εφαρμόσιμο απαιτείται να υπάρχει ισχυρή και ειλικρινής δέσμευση της ηγεσίας ενός κόμματος σε περίοδο κυβερνητικής ευθύνης, να έχει αξιολογηθεί η οικονομική διάσταση του προγράμματος και να έχουν ορισθεί συγκεκριμένες πηγές χρηματοδότησής του.
Δίνω δύο εκ διαμέτρου αντίθετα παραδείγματα της τρέχουσας πολιτικά περιόδου για να κατανοηθούν πλήρως οι γενικές αλλά και αυστηρές προϋποθέσεις που παραπάνω περιέγραψα. Το πρόγραμμα που παρουσίασε στον ελληνικό λαό η Νέα Δημοκρατία, πριν από τις εκλογές του Μαρτίου του 2004, περιείχε έναν πελώριο αριθμό υποσχέσεων. Δεν υπήρχε ούτε ένας Έλληνας πολίτης, που να μην αισθανόταν, ότι φωτογραφίζεται στο κάδρο των υποσχέσεων της ΝΔ. Την περίοδο εκείνη κυκλοφόρησε το πρόγραμμα του κυβερνώντος σήμερα κόμματος κατανεμημένο σε τομείς κυβερνητικής δράσης (παιδεία, αγροτικό, υγεία κλπ.). Αν ανατρέξει κανείς στις σελίδες αυτού του προγράμματος της ΝΔ, θα διαπιστώσει ότι οι συντάκτες του δεν αφιέρωσαν ούτε μία γραμμή που να εξηγεί, ποιο είναι το κόστος των προτεινομένων μέτρων και ποιες οι πηγές της χρηματοδότησής τους. Κι αυτό εξηγείται εύκολα, γιατί το σύνολο των υποσχέσεων της συντηρητικής παράταξης σήμαινε ένα τεράστιο δημοσιονομικό κόστος, το οποίο η ηγεσία της ΝΔ εξ’ αρχής γνώριζε ότι δεν μπορεί να επωμισθεί. Μετά τον Μάρτιο του 2004 αποδείχθηκε και εμπειρικά ότι ο κ. Καραμανλής υποσχέθηκε τα πάντα, χωρίς να έχει ειλικρινή πρόθεση να υλοποιήσει τα υπεσχημένα. Ως αιτιολογία, οι ταχυδακτυλουργοί της νέας τότε κυβέρνησης ανακάλυψαν το φιάσκο της απογραφής.
Αντιθέτως, το ΠΑΣΟΚ ανακοίνωσε το πρόγραμμά του στις αρχές Μαρτίου του 2007 ακολουθώντας εντελώς διαφορετικό δρόμο και με εντελώς διαφορετική φιλοσοφία. Πρώτα απ’ όλα, το πρόγραμμά του περιλαμβάνει συνεκτικούς και ιεραρχημένους στόχους και δεν υπόσχεται «λαγούς με πετραχήλια». Έχει έντονο το χρώμα της κοινωνικής δικαιοσύνης και περιλαμβάνει πολλές έξυπνες και άμεσα εφαρμόσιμες ιδέες. Το κυριότερο, όμως, όλων είναι ότι, το ΠΑΣΟΚ ανακοινώνοντας το νέο πρόγραμμά του, προσδιόρισε το ακριβές κόστος των μέτρων που επαγγέλλεται στο ύψος των 8 έως 9 δισεκατομμυρίων ευρώ. Γνωρίζει έτσι από τώρα ο ελληνικός λαός, ποιο θα είναι το κόστος των προεκλογικών δεσμεύσεών μας στη διάρκεια μιας τετραετίας. Υπογραμμίζω ακόμη, ότι δεν περιοριστήκαμε μόνο στην ανακοίνωση του κόστους, αλλά προσδιορίσαμε και από πού ακριβώς θα βρούμε τα χρήματα για να υλοποιήσουμε το πρόγραμμά μας. Ενδεικτικά αναφέρω, τη φορολόγηση των υπεραξιών από βραχυχρόνιες συναλλαγές στο χρηματιστήριο, την αύξηση της φορολογίας των διανεμομένων κερδών στους μετόχους μεγάλων επιχειρήσεων, τη διαμόρφωση Εθνικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης για την υποστήριξη του ασφαλιστικού συστήματος κ.ο.κ.
Συμπερασματικά, το ΠΑΣΟΚ πολιτεύεται υπεύθυνα ως αντιπολίτευση, γιατί επιθυμεί να πολιτευθεί υπεύθυνα και ως κυβέρνηση. Επιζητούμε μια νέα σχέση εμπιστοσύνης με τον ελληνικό λαό που στηρίζεται στους καθαρούς στόχους, στην ειλικρίνεια των προθέσεών μας και στον ακριβή προσδιορισμό του κόστους των υποσχέσεών μας και των πηγών χρηματοδότησής τους.