Συνέντευξη του Χάρη Καστανίδη στην εφημερίδα «’Εθνος της Κυριακής» στον δημοσιογράφο Παναγιώτη Σιάνη
ΕΡ: Η πρωτιά σας στην δύσκολη Α΄ Θεσσαλονίκης σας «εκτόξευσε» στην νέα ηγετική ομάδα του ΠΑΣΟΚ;
ΑΠ: Η πρώτη θέση στην Α΄ Θεσσαλονίκης οφείλεται στους πολίτες της Θεσσαλονίκης κι αυτούς θέλω να ευχαριστήσω θερμά. Η νέα ηγετική ομάδα είναι υπό διαμόρφωση και αποτελεί ευθύνη του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος είναι ο μόνος που γνωρίζει, ποιοι ακριβώς θα την απαρτίσουν.
ΕΡ: Που αποδίδετε την εμφανή κάμψη της λάμψης κορυφαίων στελεχών του ΠΑΣΟΚ σ΄ όλη την Ελλάδα, στην κόπωση των πολιτών, στο αίτημα της ανανέωσης, στην αποδοκιμασία για την συνεχή παραμονή τους σε υπουργικούς θώκους;
AΠ: Δε νομίζω ότι τα κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ κρίθηκαν με ενιαίο τρόπο από το εκλογικό σώμα. Υπάρχουν στελέχη που επιβεβαίωσαν τους ισχυρούς δεσμούς εμπιστοσύνης με τον ελληνικό λαό και άλλα που κρίθηκαν δυσμενώς. Σε κάθε περίπτωση αυτό για το οποίο είμαι βέβαιος, είναι ότι οι πολίτες αποτιμούν τη συνολική ιστορική διαδρομή ενός προσώπου, τη διαρκή πολιτική του συμπεριφορά, τη συνέπειά του στην υπεράσπιση αρχών και αξιών και την επιτυχή διαχείριση δημοσίων υποθέσεων.
ΕΡ: Θα σας ενδιέφερε η πρόκληση να είστε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης;
ΑΠ: Ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ μου έκανε την τιμή να με ορίσει ήδη κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο στη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων. Δέχομαι με χαρά και αίσθημα ευθύνης να σηκώσω μαζί με άλλους συναδέλφους μου το βάρος της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης.
ΕΡ: Που αποδίδετε τα αίτια της ήττας του ΠΑΣΟΚ;
ΑΠ: Η εκλογική ήττα του ΠΑΣΟΚ δεν προέκυψε κατά την προεκλογική περίοδο. Διαμορφώθηκε στη διάρκεια ικανού ιστορικού χρόνου μετά τις εκλογές του 2000. Μερικές από τις πιο σοβαρές αιτίες που ερμηνεύουν το εκλογικό αποτέλεσμα της 7ης Μαρτίου είναι οι ακόλουθες: Η μακρόχρονη διακυβέρνηση και η σχετική φθορά που αυτή επιφέρει, οι οικονομικές δυσκολίες ορισμένων κοινωνικών τάξεων και, κυρίως, των μικρομεσαίων, η αδυναμία να αποδώσει καλύτερα η κρατική μηχανή και να παταχθούν φαινόμενα διαφθοράς στη λειτουργία της και η αρνητική συμπεριφορά διαφόρων στελεχών εξουσίας.
ΕΡ: Πόσο εφικτό μπορεί να είναι το «Γιώργο άλλαξε τα όλα» που συνεχώς επαναλαμβάνουν ψηφοφόροι και στελέχη του κόμματος σας;
ΑΠ: Το να τα αλλάξουμε όλα δεν είναι μόνον εφικτό, είναι κυρίως απολύτως αναγκαίο. Όρος επιβίωσης του ΠΑΣΟΚ και μετασχηματισμού του εκ νέου σε παράταξη της μεγάλης πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Απαιτούνται ριζικές αλλαγές στα πρόσωπα, στα οργανωτικά πρότυπα του ΠΑΣΟΚ και στις προγραμματικές του θέσεις, όπου αυτό είναι αναγκαίο. Τα πρόσωπα πρέπει να αντιστοιχούν στις απαιτήσεις της νέας εποχής. Οι δραστικές οργανωτικές μεταβολές πρέπει να υποδηλώνουν ένα κόμμα ανοιχτό στα ρεύματα σκέψης και στις αγωνίες της πολύχρωμης κοινωνίας, πρέπει να είναι οργανωτικές μεταβολές με τις οποίες καταργούνται τωρινές δομές που είναι κατάλοιπα του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού. Σε ό,τι αφορά το πολιτικό και προγραμματικό μας στίγμα θα χρειασθεί να επεξεργασθούμε και να επικαιροποιήσουμε την έννοια της Κεντροαριστεράς και της σύγχρονης προοδευτικής διακυβέρνησης.
ΕΡ : Σε πολλούς πολίτες δημιούργησε αίσθηση αυτή η εικόνα με αγκαλιές και φιλιά στις τελετές παράδοσης και παραλαβής στα υπουργεία. Κάποιοι θεώρησαν ότι αυτό δεν είναι πολιτικός πολιτισμός, αλλά υποκρισία….
ΑΠ: Ο τρόπος με τον οποίο παραδόθηκαν τα υπουργεία από την κυβέρνησή μας στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αποτελεί υπόδειγμα λειτουργίας της δημοκρατίας. Και η επισήμανση αυτή έχει σημασία, αν θυμηθούμε, ότι μόλις το 1993 οι υπουργοί του ΠΑΣΟΚ παρέλαβαν άδειες αίθουσες και κενά γραφεία. Αν υπήρξε κάποια υποκρισία, αυτή ήταν των νέων υπουργών, που ενώ λίγες ημέρες πριν ισοπέδωναν το έργο της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, την ημέρα της παράδοσης και παραλαβής έβρισκαν ότι υπήρξαν πολλά καλά που μπορούν να κρατήσουν και με αυτά να συνεχίσουν.
ΕΡ: Στελέχη του ΠΑΣΟΚ εκτιμούν ότι η νέα κυβέρνηση της ΝΔ επιχειρεί να απαξιώσει τις προσπάθειες της κυβέρνησης Σημίτη για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, χωρίς να το λέει ευθέως, προκειμένου να εμφανιστεί σαν…σωτήρας. Μήπως πέσατε στην παγίδα που σας έστησαν;
ΑΠ: Παρατηρώ ότι πράγματι η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας επιχειρεί να δείξει ότι επεμβαίνει ως από μηχανής θεός την τελευταία στιγμή για να σώσει τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων. Υπενθυμίζω, ότι η στάση του κ. Ρογκ κατά την τελευταία επίσκεψή του πριν λίγες ημέρες, υποδήλωνε μάλλον ικανοποίηση για όσα έχουν γίνει μέχρι τώρα και όχι αγωνία. Προφανώς ο κ. Ρογκ δεν έχει το ίδιο άγχος να αποδείξει ότι κάτι κάνει. Εξάλλου, πρώην υπουργοί του ΠΑΣΟΚ έδωσαν ήδη πειστικές απαντήσεις.
ΕΡ: Όλα δείχνουν ότι στο ΠΑΣΟΚ επιχειρείται η αποτίμηση της εκλογικής ήττας να μην γίνει «εν θερμώ» αλλά αργότερα, φοβάστε μήπως ανοίξουν οι «ασκοί του Αιόλου»;
ΑΠ: Η αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος έγινε ήδη σε συνεδρίαση του Εκτελεστικού Γραφείου και η συζήτηση θα συνεχισθεί τις επόμενες ημέρες στο Εθνικό Συμβούλιο και την Κεντρική Επιτροπή. Συνεπώς, καμιά καθυστέρηση δεν υπάρχει στο διάλογο που οφείλουμε να κάνουμε και στον οποίο πρέπει να προσέλθουμε ειλικρινείς με τους εαυτούς μας και τις ευθύνες μας. Το κυριότερο όλων δεν είναι να συζητήσουμε, αλλά να καταλήξουμε σε γενναίες αποφάσεις.
ΕΡ: Είστε απ΄ αυτούς που εκτιμούν ότι η διεύρυνση προς τα δεξιά με τους κ. Μάνο και Ανδριανόπουλο προκάλεσαν ζημιά στο ΠΑΣΟΚ ή όχι…..
ΑΠ: Η διεύρυνση προς τα δεξιά, όπως άλλωστε και προς τα αριστερά, είναι μια πάγια τακτική του ΠΑΣΟΚ σε όλη την ιστορική του διαδρομή από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα. Δεν είναι συνεπώς κάτι πρωτοφανέρωτο που θα μπορούσε να προκαλέσει σοκ στους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ. Πρέπει να παρατηρήσω, ωστόσο, ότι αυτή τη φορά έγινε λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές και ίσως δεν υπήρχε επαρκής χρόνος για να αφομοιωθεί στη συνείδηση του κόσμου. Με αυτή την έννοια, είναι πιθανόν να προκάλεσε σύγχυση στους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, σύγχυση η οποία αναμένω να ξεπερασθεί με την πρόοδο του χρόνου.
ΕΡ: Οι νέοι υπουργοί στις πρώτες δηλώσεις τους δείχνουν να επιμένουν στην ικανοποίηση μιας σειράς αιτημάτων, όπως είχαν διατυπωθεί στο προεκλογικό πρόγραμμα της ΝΔ. Τελικά η οικονομία βαδίζει προς την καταστροφή, όπως έλεγε η ΝΔ προεκλογικά ή έχει αντοχές για να ικανοποιήσει τέτοια αιτήματα;
ΑΠ: Το λογικό θα ήταν το ερώτημά σας να απευθυνθεί στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Αν η οικονομία, όπως ισχυρίζονταν στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, βρίσκεται σε κακή κατάσταση, τότε η κυβέρνηση δεν θα μπορεί να ικανοποιήσει τις υποσχέσεις που έδωσε. Αν, αντιθέτως, ικανοποιήσει αμέσως μερικές από τις υποσχέσεις της, τότε προφανώς η οικονομία είναι ανθεκτική εξαιτίας της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ και αυτό πρέπει να έχουν τη γενναιότητα να το πουν στον ελληνικό λαό.
ΕΡ: Η κοινωνία φαίνεται ότι έχει υψηλές προσδοκίες από την νέα κυβέρνηση και μάλλον ικανοποιήθηκε από την πολιτική αλλαγή. Κάτω απ΄ αυτές τις συνθήκες πως μπορεί το ΠΑΣΟΚ να πείσει ότι εισηγείται την «νέα εποχή», το νέο στην πολιτική;
ΑΠ: Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να απαντήσει, έστω και στην αντιπολίτευση, ότι αυτό είναι το κόμμα της νέας εποχής και να ετοιμασθεί γρήγορα και αποφασιστικά για να κυβερνήσει την επόμενη τετραετία. Ξαναεισάγεται στη συζήτησή μας σ’ αυτό το σημείο, το ζήτημα των δραστικών μεταβολών. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα, για το πώς μπορούμε να πείσουμε, ότι εμείς είμαστε το κόμμα της νέας εποχής. Έστω, ότι το συνέδριό μας αποφασίζει την κατάργηση των κάθετων ιεραρχικών δομών του ΠΑΣΟΚ και στις ευρείες θεματικές οργανώσεις της βάσης του (π.χ. παιδείας, αυτοδιοίκησης, υγείας κλπ.) καθιερώνει τη διενέργεια εσωκομματικών δημοψηφισμάτων με τα οποία δημιουργούνται κανόνες και πλαίσιο που δεσμεύουν την ηγεσία. Νομίζετε, ότι αυτό θα αφήσει αδιάφορο την κοινή γνώμη; Η καθιέρωση της άμεσης συμμετοχής των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων μιας μεγάλης δημοκρατικής παράταξης, είναι μια εξαιρετικά προωθημένη καινοτομία. Αποτελεί δείγμα της νέας εποχής. Μου είναι απολύτως σαφές, ότι τέτοιου είδους αλλαγές και πρωτοβουλίες θα επαναδιατυπώσουν τη σχέση του ΠΑΣΟΚ με μια ευρεία συμμαχία των πολιτών που οδηγεί στην πλειοψηφία.
ΕΡ: Τελικά τι απ΄ όλα θα κάνετε: σκληρή, εποικοδομητική, θεσμική, δυναμική, προοδευτική αντιπολίτευση; Και τι σημασία μπορεί να έχουν οι όροι αυτοί;
ΑΠ: Θα κάνουμε αντιπολίτευση συγκεκριμένων ιδεών. Θα πολιτευθούμε, ως εάν ήμασταν κυβέρνηση. Θα ελέγχουμε αυστηρά τις πράξεις και την πολιτική της Νέας Δημοκρατίας και την ίδια ώρα θα υποδεικνύουμε τις καλύτερες λύσεις για τα προβλήματα της χώρας και της κοινωνίας.
ΕΡ: Πολλοί πιστεύουν ότι η κυβέρνηση διατηρεί χαμηλό προφίλ μέχρι και τις ευρωεκλογές για ευνόητους λόγους, προκειμένου να συγκρατήσει τους ψηφοφόρους που την ψήφισαν. Η κατάσταση αυτή προφανώς δεν βολεύει το ΠΑΣΟΚ. Πως πιστεύετε ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί πολιτικά αυτή η τακτική; Οι υψηλότεροι τόνοι είναι απαραίτητοι;
ΑΠ: Ο χρόνος μέχρι τις ευρωεκλογές είναι πολύ μικρός ώστε να μην μπορούν να αλλάξουν θεαματικά τα εκλογικά δεδομένα. Αυτό που θα επιδιώξουμε είναι να βελτιώσουμε την εκλογική μας επίδοση. Και αυτό θα το επιχειρήσουμε με τον τρόπο που λίγο πριν περιέγραψα.
ΕΡ: Εκτιμάτε ότι λόγω ευρωεκλογών τα δύο μεγάλα κόμματα θα «πλαγιοκοπηθούν» από την Αριστερά μετά την επίσημη εμπλοκή του ΝΑΤΟ στα ζητήματα ασφάλειας της Ολυμπιάδας;
ΑΠ: Είναι γνωστό ότι στις ευρωεκλογές αυξάνεται πάντοτε η δύναμη των μικροτέρων κομμάτων σε βάρος των δύο μεγάλων κομμάτων. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί και αυτή τη φορά ανεξάρτητα από την επίκληση της εμπλοκής του ΝΑΤΟ στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αυτό που εμάς ενδιαφέρει είναι να εκμηδενίσουμε τη διαφορά μας από τη Νέα Δημοκρατία.