Συνέντευξη του Χάρη Καστανίδη στην εφημερίδα «Ο κόσμος του Επενδυτή» στον δημοσιογράφο Ανδρέα Καψαμπέλη
ΕΡ: Γιατί χάσατε τις εκλογές;
ΑΠ: Υπάρχουν αρκετοί λόγοι που ερμηνεύουν το αποτέλεσμα της 7ης Μαρτίου. Λόγοι που διαμορφώθηκαν στη διάρκεια αρκετού χρόνου και πάντως πολύ πριν την έναρξη της προεκλογικής περιόδου. Η μακρόχρονη παραμονή στην εξουσία, η έμφαση στις μακροοικονομικές επιτυχίες και όχι στην μικροοικονομία της επιχείρησης ή της οικογένειας, οι δυσλειτουργίες στην κρατική μηχανή και φαινόμενα διαφθοράς που παρατηρήθηκαν στη λειτουργία της, η προβληματική συμπεριφορά αρκετών στελεχών εξουσίας, είναι μερικοί βασικοί λόγοι που εξηγούν την εκλογική ήττα.
ΕΡ: Περιμένατε τόσο μεγάλη διαφορά;
ΑΠ: Ένα έμπειρο μάτι μπορούσε να διακρίνει και να κατανοήσει τάσεις μέσα στο εκλογικό σώμα, που δεν οδηγούσαν στο συμπέρασμα, ότι το ΠΑΣΟΚ θα νικήσει. Νομίζω, όμως, ότι κανείς μας δεν περίμενε να καταγραφεί μια διαφορά της τάξης του 4,8%.
ΕΡ: Υποστηρίζεται από αρκετούς ότι το εκλογικό σώμα αποδοκίμασε κατά κύριο λόγο την κυβερνητική πολιτική των προηγούμενων ετών. Εσείς συμφωνείτε με αυτή την εκδοχή;
ΑΠ: Είμαι σίγουρος ότι το εκλογικό σώμα επιδοκίμαζε σε γενικές γραμμές την κυβερνητική πολιτική. Μπορεί για ορισμένες πλευρές της πολιτικής μας να είχε τις ενστάσεις του ο πολίτης, αλλά επιμένω ότι σε γενικές γραμμές θεωρούσε θετικό το κυβερνητικό έργο. Έτσι εξηγείται άλλωστε και γιατί το ΠΑΣΟΚ συγκράτησε μια συμπαγή εκλογική δύναμη πάνω από 40%. Άλλες παράμετροι ήταν βαρύνουσες, σαν αυτές που ανέφερα πριν.
ΕΡ: Πιστεύετε ότι το τελευταίο διάστημα υπήρξαν επιλογές από το ΠΑΣΟΚ που προκάλεσαν σύγχυση στους ψηφοφόρους και αυτό επηρέασε το αποτέλεσμα;
ΑΠ: Παρά τη συσπείρωση που προκάλεσε μεταξύ των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ η μεταβολή ηγεσίας και η έλευση του Γιώργου Παπανδρέου, ο ελάχιστος χρόνος που μεσολάβησε από την 8η Φεβρουαρίου μέχρι την 7η Μαρτίου, δεν επέτρεψε στη νέα ηγεσία να καταστήσει απολύτως σαφές στους ψηφοφόρους το προσωπικό και προγραμματικό στίγμα της. Επιπλέον, η υπόθεση της γνωστής τροπολογίας προκάλεσε σημαντική ανάσχεση στον αρχικό ενθουσιασμό. Αν προσθέσουμε το γεγονός, ότι ορισμένες κινήσεις δεν αφομοιώθηκαν από τους πολίτες στον πυκνό προεκλογικό χρόνο, όπως ήταν π.χ. η αμφίπλευρη διεύρυνση, τότε μπορούμε να συμπεράνουμε, ότι και λόγοι που αναφέρονται μόνο στην προεκλογική περίοδο, έπαιξαν κάποιο ρόλο, χωρίς όμως να είναι και οι σπουδαιότεροι. Το εκλογικό αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε βάθος χρόνου.
ΕΡ: Η αλλαγή ηγεσίας βοήθησε τελικά το ΠΑΣΟΚ; Μήπως έχουν δίκιο όσοι θεωρούν ότι έπρεπε να έχει γίνει αρκετά νωρίτερα;
ΑΠ: Μετά Χριστόν πολλοί μπορεί να είναι προφήτες. Σημασία έχει να δούμε με καθαρή ματιά το μέλλον και τις υποχρεώσεις μας. Να σκεφθούμε ειλικρινά και να αποφασίσουμε γενναία.
ΕΡ: Ποιο πρέπει να είναι κατά τη γνώμη σας το στίγμα του ΠΑΣΟΚ σ’ αυτή τη νέα περίοδο; Χρειάζεται ιδεολογική επανατοποθέτηση;
ΑΠ: Πρέπει να αλλάξουμε πολλά. Πρώτα – πρώτα πρέπει να διαμορφώσουμε μια νέα διευθύνουσα πολιτική ομάδα, με τη χρησιμοποίηση άφθαρτων προσώπων που αναλογούν και στις ανάγκες της νέας εποχής. Σύντομα επίσης, πρέπει να αλλάξουμε ριζικά τα οργανωτικά πρότυπα του ΠΑΣΟΚ. Τελευταίο, αλλά ίσως το πιο σημαντικό είναι, ότι χρειάζεται να επικαιροποιήσουμε την έννοια της Κεντροαριστεράς και της σύγχρονης προοδευτικής διακυβέρνησης.
ΕΡ: Εσείς πως αντιλαμβάνεστε την ανανέωση του ΠΑΣΟΚ;
ΑΠ: Ήδη, σας έδωσα μια πρώτη απάντηση. Απαιτείται ένας ριζικός επανακαθορισμός της ανθρωπογεωγραφίας στο ΠΑΣΟΚ. Χρειάζεται να σκεφθούμε, ποιος είναι χρήσιμος και επαρκής πολιτικά, ποιος δεν είναι επιβαρυμένος με δουλείες του παρελθόντος, να σκεφθούμε ακόμη ποιο μήνυμα έδωσαν οι εκλογείς με την ψήφο τους. Να τιμήσουμε αυτούς που έχουν την ιστορική τους συνεισφορά, αλλά να αναθέσουμε πρώτο ρόλο σε αυτούς που μπορούν να μας οδηγήσουν στη νέα εποχή, σε στελέχη που μπορούν να προσφέρουν νέες ιδέες και στέρεα πρότυπα πολιτικής συμπεριφοράς.
ΕΡ: Οι αλλαγές στις δομές του ΠΑΣΟΚ προς ποια κατεύθυνση θεωρείτε ότι πρέπει να κινηθούν;
ΑΠ: Οι οργανωτικές δομές του ΠΑΣΟΚ είναι ξεπερασμένες γιατί αντιστοιχούν στις ανάγκες της προ τριάντα ετών εποχής που δημιουργήθηκαν. Χρειαζόμαστε πια ένα κόμμα, που να είναι τόπος κοινής συνάντησης και μελών και πολιτών χωρίς την ιδιότητα του μέλους, τόπος συνάντησης ενός γόνιμου διαλόγου για το μέλλον της χώρας και της κοινωνίας, για τα προβλήματα των ανθρώπων και τις ανάγκες τους. Σκέφτομαι μάλιστα, ότι τα συμπεράσματα αυτού του διαλόγου πρέπει με κάποιο τρόπο να δεσμεύουν την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και γι’ αυτό προτείνω την ιδέα εσωκομματικών δημοψηφισμάτων. Πιστεύω γενικά, ότι πρέπει να καταργηθούν τα σημερινά οργανωτικά πρότυπα του ΠΑΣΟΚ που είναι κατάλοιπα των αρχών του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού. Να καταργήσουμε τις κάθετες ιεραρχικές δομές του ΠΑΣΟΚ και να επιβάλλουμε την οριζόντια διασύνδεσή του με την κοινωνία.
ΕΡ: Οι πρώτες εντυπώσεις από την κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή ποιες είναι;
ΑΠ: Τις εντυπώσεις μου για την κυβέρνηση του κ. Καραμανλή θα σας τις πω, μόλις μας πουν, ποιοι είναι και τι θέλουν. Και όταν φυσικά δούμε τις πρώτες πολιτικές τους πράξεις.
ΕΡ: Η αντιπολιτευτική τακτική του ΠΑΣΟΚ ποια θα είναι;
ΑΠ: Η αντιπολίτευση που θα ασκήσει το ΠΑΣΟΚ, θα είναι αντιπολίτευση συγκεκριμένων ιδεών. Θα αντιπολιτευθούμε, δηλαδή, ως εάν ήμασταν κυβέρνηση, λέγοντας με σαφήνεια για κάθε εθνικό, οικονομικό ή κοινωνικό θέμα τις συγκεκριμένες προτάσεις μας. Δεν θα παραγνωρίζουμε κάθε τι που θα είναι εθνικά και κοινωνικά ωφέλιμο. Θα υπερασπιζόμαστε τα δημοκρατικά δικαιώματα των πολιτών και θα αποκαλύπτουμε κάθε πράξη ή απόφαση της κυβέρνησης που θα είναι σε βάρος της κοινωνίας και των πολιτών. Ταυτόχρονα, θα καταδεικνύουμε τη δική μας κυβερνητική πλατφόρμα και τις δικές μας λύσεις για τη νέα τετραετία, όταν θα διεκδικήσουμε να είμαστε και πάλι κυβέρνηση.
ΕΡ: Οι ευρωεκλογές του Ιουνίου θα παίξουν ρόλο – και ποιο – στις εξελίξεις;
ΑΠ: Οι ευρωεκλογές είναι ένας από τους πολλούς ενδιάμεσους σταθμούς στην προσπάθειά μας να κερδίσουμε εκ νέου την πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Θα προσέλθουμε στις ευρωεκλογές του Ιουνίου με σαφείς θέσεις για το μέλλον της Ευρώπης και για το ρόλο της Ελλάδας στη νέα Ευρώπη που διαμορφώνεται. Η επιδίωξή μας είναι να σταθεροποιήσουμε την εκλογική μας δύναμη και να καλύψουμε τις απώλειες που είχαμε στις εκλογές της 7ης Μαρτίου.
ΕΡ: Η νέα κυβέρνηση έχει ορίζοντα τετραετίας ή ενδέχεται την άνοιξη του 2005 να έχουμε εκλογές;
ΑΠ: Εκλογές ποτέ δεν προκαλείς άνευ λόγου και αιτίας. Είναι πολύ νωρίς να σκεφθεί κανείς την άνοιξη του 2005. Σε κάθε περίπτωση ισχύει ο κανόνας, ότι πρέπει να υπάρχει πολύ σοβαρός εθνικός ή πολιτικός λόγος για να προκαλέσεις εκλογές.