Εφημερίδα «ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ»
Τώρα είναι η ώρα γενναίων πολιτικών αποφάσεων
ΕΡ: Με νωπές ακόμη στο μυαλό τις εικόνες από τα τραγικά γεγονότα στις φυλακές της Τουρκίας, μήπως η χώρα πρέπει να προβληματιστεί για το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων;
ΑΠ: Τα τραγικά γεγονότα στις φυλακές της Τουρκίας αποδεικνύουν για μιαν ακόμη φορά πόσο δύσκολο είναι για την Τουρκία να σεβαστεί τις υποχρεώσεις, που απορρέουν από την εταιρική σχέση της με την Ευρώπη και να ενταχθεί, έτσι, στον ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο. Στην προκειμένη περίπτωση, δεν είναι η χώρα μας που πρέπει να προβληματιστεί για το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά η Ευρώπη για το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων. Με ενοχλεί η άκρως υποκριτική στάση των Ευρωπαίων να τηρήσουν πολιτική ίσων αποστάσεων και από την βιαιότητα του τουρκικού κράτους και από τα θύματα των φυλακών. Δεν με εκπλήσσει, αλλά με ενοχλεί. Η Ευρώπη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας δεν μπορεί να αυτοεξευτελίζεται μπροστά στη στρατηγική των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων της. ΄Η υπερασπίζεσαι με συνέπεια τον πολιτισμό, τη ζωή, τον ανθρωπισμό και τη δημοκρατία, ή αλλιώς σωπαίνεις για να μη γίνεσαι καταγέλαστος.
ΕΡ: Ταυτόχρονα, μπαίνει σε δοκιμασία και η πολιτική του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Παπανδρέου για την ελληνοτουρκική προσέγγιση.
ΑΠ: Στον κόσμο των σύγχρονων διεθνών σχέσεων μία χώρα οφείλει να επιλέγει ως θεμελιώδη κανόνα της συμπεριφοράς της την πολιτική της ειρήνης και της φιλίας. Συνεπώς, η εξωτερική μας πολιτική δεν θα μπορούσε να αποστεί και έναντι της Τουρκίας από μιαν διαδικασία προσέγγισης και συνεννόησης. Είναι αλήθεια ότι η Τουρκία δεν πολυκαταλαβαίνει από αυτά, όπως έχει αποδείξει και στο απώτερο και στο πρόσφατο παρελθόν. Παίρνοντας υπόψη τη συμπεριφορά της γείτονος χώρας, θα είχα να παρατηρήσω ότι ο ελληνοτουρκικός διάλογος, όταν δεν έχει ουσιαστικά αποτελέσματα, καλό είναι να συντηρείται από τη χώρα μας κυρίως για να εκθέτει την Τουρκία ως τον ταραξία της περιοχής. Τα ισχυρά όπλα της χώρας μας για την υπεράσπιση των εθνικών συμφερόντων μας πρέπει να είναι πάντοτε και κυρίως η ισχυρή αμυντική αποτροπή και η αξιοποίηση διεθνών ερεισμάτων, που δεν διαθέτει ο αντίπαλος. Ο διάλογος είναι αποτελεσματικός και χρήσιμος, όταν ο συνομιλητής σου αντιλαμβάνεται τη δύναμή σου να επιβάλλεις αυτό που θέλεις.
ΕΡ: Λίγες μέρες μετά το ναυάγιο στην Πάρο κάνατε λόγο για «κρίση στην οποία υπόκειται ο πολιτικός κόσμος στο σύνολό του». Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις το επιβεβαίωσαν και με το παραπάνω.
ΑΠ: Ομολογείται, πλέον, από όλους, ότι χρόνια κρίση σοβεί στη σχέση πολιτικής και πολιτών. Το θέμα έχει συζητηθεί πολύ, τώρα είναι η ώρα γενναίων πολιτικών αποφάσεων. Η πολιτική ζωή ή θα αλλάξει ή θα καταστεί περιθώριο στα ενδιαφέροντα των πολιτών. Ιδέες υπάρχουν για να αντιμετωπίσουμε την κρίση και είναι πολύ συγκεκριμένες . Ο έλεγχος του πολιτικού χρήματος και η καθιέρωση της διαφάνειας στη δημόσια ζωή, με την εξυγίανση των σχέσεων οικονομικής και πολιτικής εξουσίας, πρέπει να είναι η πρώτη μας προτεραιότητα.
ΕΡ: Αρκούν αυτά;
ΑΠ: Αν συνδυαστούν με τη διασφάλιση της αυτονομίας της πολιτικής, ώστε να δρα με μόνο κριτήριο το δημόσιο συμφέρον, η ριζική αναδιοργάνωση των κομμάτων στον τρόπο λειτουργίας τους, η διεύρυνση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά, με μέσα όπως είναι τα δημοψηφίσματα, είναι μερικές από τις ιδέες που πρέπει αμέσως να καταστήσουμε πράξη. Μόνον έτσι μπορεί να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών προς την πολιτική. Το κρίσιμο είναι να διευρύνουμε τον χώρο αντίστασης κατά της παρακμής και τον αριθμό αυτών που έχουν ισχυρή πολιτική βούληση να αλλάξουν τα πάντα.
ΕΡ: Σχολιάζοντας το υπό ίδρυση κόμμα του Δημήτρη Αβραμόπουλου αισθανθήκατε, όπως είπατε χαρακτηριστικά «θαμπωμένος από το άπλετο φως που θα εισέλθει στην πολιτική ζωή της Ελλάδας». Δεν κινδυνεύει μέσα σε αυτή τη γενική απαξίωση της πολιτικής το ΠΑΣΟΚ να απολέσει και προς τα εκεί ψηφοφόρους ή θεωρείτε το θέμα οικογενειακή κατάσταση της ΝΔ;
ΑΠ: Αυτό που για την ακρίβεια είπα, με λίγο ειρωνική διάθεση, είναι ότι «ζαλίστηκα από το πολύ φως που εισέρευσε στη πολιτική σκηνή από τη δήλωση του δημάρχου», για να καταδείξω ότι ο πληθωρισμός σχολίων, που ενέσκηψε ως τηλεοπτικό θέμα, δεν αντιστοιχεί σε κάτι άγνωστο και ανύπαρκτο. Αυτή η δήλωσή μου είναι ήδη ένα σχόλιο στο ερώτημά σας. Είναι αδύνατον από τώρα να προβλέψει κανείς, αν ο κ. Αβραμόπουλος θα διεμβολίσει τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα. Αυτό θα εξαρτηθεί από το πώς θα συμπεριφερθούν τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα και κυρίως από το αν θα ανανεώσουν τον πολιτικό τους λόγο και τη πολιτική τους πράξη. Επίσης θα εξαρτηθεί από το εάν ο δήμαρχος Αθηναίων θα παραμείνει ένα λουσάτο επικοινωνιακό προϊόν ή θα πει κάτι σοβαρό για το μέλλον της χώρας και της κοινωνίας μας.
ΕΡ: Στην κυβέρνηση πολλά πράγματα κινούνται με ρυθμούς χελώνας. Υπάρχουν κουρασμένοι και αμήχανοι υπουργοί ή λείπει το όραμα;
ΑΠ: Αυτό που νομίζω ότι χρειάζεται η κυβέρνηση είναι ένας νέος θεμελιώδης εθνικός στόχος. Να επιλέξει δηλαδή προς τα που θα οδηγήσει τη χώρα στη νέα δεκαετία. Αν σκεφτούμε ότι η Ελλάδα πορεύτηκε ολόκληρη τη δεκαετία του 90 με σκοπό την ένταξη στην ΟΝΕ, αντιλαμβάνεσθε ότι είναι εξίσου αναγκαίο να καθορισθεί ο στόχος της εθνικής μας ζωής για τη δεκαετία του 2000. Αν συμφωνήσουμε σ’ αυτό, τότε δεν θα υπάρχουν αντιφάσεις στις επιμέρους πολιτικές και οι υπουργοί όλοι θα είναι ακούραστοι και πολυμήχανοι.
ΕΡ: Τι μπορεί να ξυπνήσει την κυβέρνηση; Το όραμα της Ολυμπιάδας του 2004 ίσως;
ΑΠ: Η Ολυμπιάδα του 2004 είναι μια ευγενής προσπάθεια, δεν μπορεί όμως να είναι εθνικό όραμα. Το εθνικό όνειρο αφορά μόνον τη σχέση της Ελλάδας με το σύγχρονο κόσμο. Μια πολιτισμική αναγέννηση της χώρας, που θα στηρίζεται στη βαθύτατη μεταβολή του εκπαιδευτικού μας συστήματος, πιστεύω ότι πρέπει να είναι η θεμελιώδης προτεραιότητά μας. Σύνθημά μας : «η παιδεία είναι το φως μας και φωτίζουμε την Ευρώπη για να ξανασυνθέσει τον πολιτισμό με τα υλικά του ανθρωπισμού».
ΕΡ: Απαξίωση αισθάνονται οι πολίτες όχι μόνο για τα κόμματα και την πολιτική, αλλά και για την Ολυμπιακή. Βλέπετε φως στον ορίζοντα, μετά την τελευταία πρωτοβουλία του υπουργού Μεταφορών, Χρήστου Βερελή;
ΑΠ: Η Ολυμπιακή περνά την πιο δύσκολη περίοδο της. Στο σημείο που έχουν φτάσει τα πράγματα το μόνο που μου απομένει είναι να ευχηθώ να πετύχουν οι αποφάσεις της κυβέρνησης. Οφείλω, ωστόσο, να υπενθυμίσω και τις σοβαρές ευθύνες συγκεκριμένων υπουργών την τελευταία τριετία που επιδείνωσαν τα πράγματα. Για παράδειγμα ο κ. Μαντέλης και ο κ. Παπαντωνίου περιέργως πως ταυτοχρόνως δήλωναν στις αρχές του 1998 ότι «δεν γνωρίζουν αν σε 3 μήνες θα πετάει η Ολυμπιακή», με αποτέλεσμα να απωλέσει η εταιρεία μεγάλο αριθμό επιβατών και να τρωθεί η ανταγωνιστικότητα της έναντι άλλων ιδιωτικών αεροπορικών εταιρειών.
ΕΡ: Μόνιμο αγκάθι για οποιεσδήποτε αλλαγές στην Ολυμπιακή ήταν οι αντιδράσεις των συνδικαλιστών. Μπορούν αυτές να αντιμετωπιστούν;
ΑΠ: Οι αντιδράσεις των συνδικαλιστών ήταν ένα ιδιαιτέρως οξύ πρόβλημα στη δεκαετία του 80. Η στάση τους ωρίμασε στη δεκαετία του 90 και ήταν πιο προσεκτική. Σήμερα, μπροστά στους κινδύνους που αντιμετωπίζει η Ολυμπιακή, υπολογίζω ότι έχουν αυξημένο βαθμό ετοιμότητας να συνεισφέρουν στη βελτίωση της κατάστασης.
ΕΡ: Μεγάλη κουβέντα γίνεται και για την οργανωτική κατάσταση του ΠΑΣΟΚ. Εσείς το χαρακτηρίσατε ως «παράλυτο οργανισμό». Πώς μπορεί να περπατήσει;
AΠ: Το πρόβλημα με την οργάνωση του ΠΑΣΟΚ είναι ότι εξακολουθεί να έχει τα ίδια πρότυπα λειτουργίας με το 1974, όταν ιδρύθηκε το ΠΑΣΟΚ, ενώ οι καιροί έχουν αλλάξει και είναι διαφορετικές οι απαιτήσεις σήμερα. Τότε το ΠΑΣΟΚ είχε επιλέξει μια κάθετη και αυστηρή ιεραρχική δομή, πολύ κοντά στην παράδοση του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, για να μπορεί εύκολα να κινητοποιεί πολυπληθείς ομάδες μπροστά στο φόβο μιας νέας αντιδημοκρατικής εκτροπής. Τώρα οι πολίτες που οργανώνονται σε ένα κόμμα αναζητούν περισσότερο μέσα από την εσωκομματική συζήτηση συγκεκριμένες απαντήσεις στα προβλήματα της καθημερινής μας ζωής. Οι ανάγκες τους είναι να συνεισφέρουν σε μια συζήτηση για το πως μπορεί να είναι καλύτερη η εκπαίδευση, τα νοσοκομεία, οι συγκοινωνίες, γενικά η καθημερινότητα τους. Αυτού του είδους η ανάγκη επιβάλλει και ένα διαφορετικό τύπο κόμματος. Δεν χρειαζόμαστε πια ένα κόμμα κινητοποιήσεων, αλλά κυρίως ένα κόμμα εσωτερικού διαλόγου και προβληματισμού. Άρα χρειαζόμαστε ένα κόμμα με πιο χαλαρές οργανωτικές δομές, όχι στρατιωτικού τύπου καθοδήγηση από τα άνω προς τα κάτω,πιο οριζόντια διασύνδεση της μιας οργάνωσης με την άλλη, ώστε να αλληλοτροφοδοτείται ο διάλογος, και οργανωτικές μονάδες που ναναι κυρίως προσανατολισμένες στην ενασχόληση με συγκεκριμένο θεματικό αντικείμενο.
ΕΡ: Μπορεί να δώσει λύση η δυαρχία που προτείνεται από πολλές πλευρές; ΄Αλλος δηλαδή πρόεδρος και άλλος πρωθυπουργός;
ΑΠ: Η δυαρχία είναι μια λύση, αν αυτό που επιδιώκουμε είναι να βρεθεί ένας άνθρωπος να ασχοληθεί αποκλειστικά και μόνο με την ιδεολογική ανασυγκρότηση του ΠΑΣΟΚ και με την οργανωτική αναζωογόνησή του. Η δυαρχία δεν έχει ενδιαφέρον, αν αποτελέσει αντικείμενο μιας νέας διαμάχης για την κατανομή της εξουσίας. Σε αυτή την περίπτωση, θα προτιμούσα αυτός που θα εκλεγεί Πρόεδρος από το Συνέδριο να είναι και Πρωθυπουργός.